آشنایی با اندیکاتور در تحلیل تکنیکال

شما در هر شغل و حرفه‌ای که مشغول به کار باشید، نیاز به یک سری ابزار خاص دارید تا بتوانید کارتان را بهتر و دقیق‌تر انجام دهید. برای مثال یک پزشک به فشارسنج، اتوسکوپ، گوشی پزشکی و … نیاز دارد و یک معمار هم به تخته رسم و قلم راپید و خط‌کش. حال یک تحلیل‌گر و سرمایه‌گذار در بازار بورس هم به ابزارهایی نیاز دارد تا بتواند تحلیل درستی از حرکات بازار داشته باشد. یکی از این ابزارهای کاربردی، اندیکاتورها هستند. در واقع، اندیکاتورها ابزارهایی در نمودار هستند که از طریق محاسبات ریاضی، اطلاعات بیش‌تری راجع به قیمت در اختیار ما قرار می‌دهند. با استفاده از اندیکاتورها می‌توانیم زمان مناسب برای ورود به پوزیشن در هر سهم را انتخاب نماییم. در ادامه‌ی این مطلب از سایت آموزش و استخدام چراغ به بررسی مفهوم اندیکاتور، انواع اندیکاتور در تحلیل تکنیکال و معرفی اندیکاتورهای پرکاربرد در بورس خواهیم پرداخت.

منظور از اندیکاتور در تحلیل تکنیکال چیست؟

در حقیقت منظور از اندیکاتور در تحلیل تکنیکال مجموعه‌ای از اطلاعات می‌باشد که با استفاده از فرمول‌های خاصی استنتاج می‌گردند. اطلاعات ورودی که از آن‌ها برای به ‌دست آوردن اندیکاتورها استفاده می‌شود، می‌تواند ترکیبی از قیمت‌های آغازین (Open)،پایانی (Close)،سقف (High) و کف (Low) یک بازه‌ی زمانی باشد. اطلاعات قیمت می‌تواند تنها شامل قیمت آغازین، پایانی، سقف، کف و یا ترکیبی از این‌ها باشد. این اطلاعات در قالب فرمول‌های ساده‌ی ریاضی و بعضاً پیچیده‌ای قرار می‌گیرد. خروجی نهایی به شکل یک گراف نمایش داده خواهد شد. این گراف در واقع روی قیمت‌ها قرار می‌گیرد و یا به صورت یک پنجره‌ی مجزا از قیمت‌ها می‌باشد. این پنجره‌ی مجزا و منحنی‌ای که به شکل دیاگرام در داخل آن قرار دارد، به نام اندیکاتور شناخته می‌شود. تحلیل‌گران با توجه به اتفاقاتی که روی چارت رخ می‌دهد این دیاگرام را تجزیه و تحلیل می‌نمایند و نقاط خرید یا فروش به موقع سهم را تشخیص می‌دهند.

نکته: هیچ‌گاه از اندیکاتورها به تنهایی برای پیش‌بینی بازار استفاده نکنید. این نکته را همواره به یاد داشته باشید که اندیکاتور در تحلیل تکنیکال به‌عنوان یک مکمل می‌باشد. در حقیقت، اندیکاتورها ابزاری هستند که از آن‌ها برای اطمینان خاطر از تحلیل‌هایی که قبلاً روی نمودار انجام داده‌ایم، استفاده می‌شود.

انواع اندیکاتور در تحلیل تکنیکال

به طور کلی ۴ دسته اندیکاتور در تحلیل تکنیکال وجود دارد که در ادامه آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.

۱. اندیکاتور روند (Trend)

این نوع از اندیکاتور در تحلیل تکنیکال همان‌طور که از نامش پیداست، برای تشخیص روند و یا جهت بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روندها می‌توانند افزایشی، کاهشی و یا خنثی باشند. یک نمونه از اندیکاتورهایی که روند صعودی و نزولی را مشخص می‌کند، شاخص حرکت جهت‌دار است. شاخص رگرسیون خطی، میانگین‌های متحرک و شاخص روند قیمت و حجم، از انواع اندیکاتورهای تِرِند هستند.

۲. اسیلاتورها (Oscillators)

اسیلاتورها، نوع دوم اندیکاتور در تحلیل تکنیکال هستند. امروزه یکی از اشتباهات رایجی که در بخش تحلیل تکنیکال وجود دارد این است که اندیکاتورها و اسیلاتورها را مجزا از هم می‌دانند. در حالی‌که اسیلاتورها از اندیکاتورها جدا نیستند و زیرمجموعه‌ای از آن‌ها به حساب می‌آیند، اما با کاربردی متفاوت‌تر؛ برای اسیلاتورها فرمولی تعیین شده است که معاملات خریدارها و فروشنده را در نظر می‌گیرد و هیجانات آن‌ها را با آن فرمول‌ها محاسبه می‌کند. همچنین، اکثر اسیلاتورها دارای محدوده‌ای هستند که در آن محدوده‌ی موردنظر نوسان می‌کنند. اسیلاتورها خود به دو نوع نواری و مرکزی تقسیم‌بندی می‌شوند. اندیکاتور مک‌دی (MACD) و ROC نمونه‌هایی از یک اسیلاتور مرکزی هستند که بالا و پایین خط صفر نوسان می‌کنند. همچنین، اندیکارتور RSI و اندیکاتور استوکاستیک، دو نمونه از اسیلاتورهای نواری به شمار می‌آیند.

۳. حجم (Volume)

اندیکاتور حجم، نوع سوم اندیکاتور می‌باشد که حجم و ارزش معاملات را آنالیز می‌کند. در نمودارها هر قسمتی که میله‌های بیشتری شکل بگیرد، به معنای افزایش حجم آن قسمت از معامله می‌باشد. برای مثال، افزایش قیمت و کاهش حجم نشانه واگرایی و ضعف روند و برگشت احتمالی قیمت است. در مقابل، در روندهای صعودی افزایش قیمت و افزایش حجم معاملات نشانه‌ی استحکام روند می‌باشد. از جمله ابزارهای مهم در اندیکاتور حجم می‌توان به اندیکاتور حجم تعادلی (OBV)، اندیکاتور جریان سرمایه (MFI) و اندیکاتور تجمع و توزیع، اشاره کرد.

۴. اندیکاتور بیل ویلیامز (Bill wiliams)

بیل ویلیامز، معامله‌گر اسطوره‌ای، خالق چندین اندیکاتور در تحلیل تکنیکال بوده است. به‌دلیل کاربرد خوب این دسته از اندیکاتورها، آن‌ها را به نام خود بیل ویلیامز (Bill wiliams)، نام‌گذاری کرده‌اند. Aligator، معروف‌ترین اندیکاتور این خانواده می‌باشد. البته در این دسته از اندیکاتورها، ۲ اسیلاتور نیز وجود دارد که به صورت روندی و حجمی‌ می‌باشند. لازم به ذکر است که این نوع از اندیکاتور، بیش‌تر در بازارهای مالی خارجی و ارز فارکس کاربرد دارد.

نوع دیگری از تقسیم‌بندی اندیکاتور در تحلیل تکنیکال

انواع اندیکاتور در تحلیل تکنیکال را به گونه‌ای دیگر نیز می‌توان تقسیم‌بندی کرد:

اندیکاتور تأخیری (Laging)، نوع اول از اندیکاتور در تحلیل تکنیکال

بهترین قابلیت این نوع از اندیکاتور در روندهای بلندمدت می‌باشد. اما در روندهای کوتاه‌مدت، این اندیکاتورها برای تغییرات قیمت اخطاری نمی‌دهند و صرفاً به ما نشان می‌دهند که قیمت در روند صعودی قرار دارد یا نزولی. اندیکاتورهای دنباله‌رو یا اندیکاتورهای پیروی روند، روند اخطارهای خریدوفروش را دیر صادر می‌کنند، اما با توجه نداشتن به تغییر جهت‌های مقطعی و کوتاه‌مدت ریسک معامله‌گر را کمتر می‌کنند و او را در سمتی که بازار قرار دارد، نگاه خواهند داشت. اندیکاتور MACD یک نوع از اندیکاتور تأخیری است.

اندیکاتور پیشرو (Leading)، نوع دوم از اندیکاتور در تحلیل تکنیکال

این نوع از اندیکاتور در تحلیل تکنیکال برای پیش‌بینی سریع‌تر نرخ‌ها و تغییر جهت‌هایی که بعداً انجام خواهد استفاده می‌شود. اساساً وظیفه اندازه‌گیری میزان خرید و فروش‌های هیجانی مثل یک جفت ارز، از وظایف اصلی اندیکاتورهای پیشرو  می‌باشد. فرض کنید، یک جفت ارز در این مناطق قصد تغییر در مسیر حرکتی خود را دارند. بهره‌گیری از اندیکاتورهای پیشرو می‌تواند این تغییر جهت را به تحلیل‌گران، هشدار دهد. اندیکاتور شاخص قدرت نسبی نوعی از اندیکاتورهای پیشرو می‌باشد.

پرکاربردترین و معروف‌ترین نمونه‌های اندیکاتور در تحلیل تکنیکال

در حالت کلی تعداد زیادی اندیکاتور در تحلیل تکنیکال وجود دارد. تحلیل‌گران و تریدرها به جهت صرفه‌جویی در زمان و ساخت استراتژی‌های کارآمد و مفید، تعدادی از اندیکاتورهای مهم را برای خود گلچین می‌کنند. و از مهم‌ترین آن‌ها استفاده می‌کنند. در ادامه به معرفی و توضیح مختصر برخی از مهمترین و پرکاربردترین اندیکاتورهای بورسی می‌پردازیم.

اندیکاتور استوکاستیک (Stochastics)

این نوع از اندیکاتور در تحلیل تکنیکال سرعت حرکت قیمت را به ما نشان می‌دهد. اندیکاتور استوکاستیک (Stochastics)، یک اندیکاتور محدوده‌ای و بازگشتی می‌باشد. گسترش این اندیکاتور حاکی از‌ قدرت قیمت است. هرچقدر که این اندیکاتور محدودتر و باریک‌تر باشد، شاهد کاهش حرکت بیشتری خواهیم بود.

اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (RSI)

با استفاده از این نوع اندیکاتور در تحلیل تکنیکال می‌توان قدرت روند و میزان بیش خریدی یا بیش فروشی یک سهم را تشخیص داد. در واقع  با استفاده از این اندیکاتور متوجه خواهیم شد که فروشندگان قوی‌تر هستند و یا خریدارن.

اندیکاتور مک‌دی (MACD)

اندیکاتور مک‌دی، نوع دیگری از اندیکاتور در تحلیل تکنیکال می‌باشد که به تعقیب روند و مقدار حرکت را نشان می‌دهد. پایین بودن این اندیکاتور به معنای روندی نزولی و قوی می‌باشد. در مقابل، بالا بودن آن یک روند صعودی و قوی را به ما نشان می‌دهد. خطوط متقاطع این اندیکاتور سیگنال محل خرید و فروش را ارسال می‌نمایند. زمانی‌که اندیکاتور ADX سیگنال سناریوی روند را صادر نماید، می‌توان از این اندیکاتور استفاده کرد. اندیکاتور MACD به‌منظور حصول اطمینان برای برای ورود و خروج از معامله و همچنین شناسایی روند و برگشت روند، فیلتر خوبی به حساب می‌آید.

اندیکاتور میانگین متحرک

به این نوع از اندیکاتور در تحلیل تکنیکال مووینگ اوریج نیز گفته می‌شود که میانگینی از داده‌های بازار در یک بازه‌ی زمانی مشخص می‌باشد. اندیکاتور میانگین متحرک، در اصل روند تغییرات قیمتی یک سهم در بازه‌های زمانی بلند مدت را نشان می‌دهد. ضمناً با توجه به درجه‌ی شیب در این اندیکاتور، می‌توان به افت قیمت سهم و یا سرعت رشد آن پی برد.

اندیکاتور باند بولینگر

باند بولینگر هم یک نوع مهم از اندیکاتور در تحلیل تکنیکال می‌باشد. این اندیکاتور، علاوه بر محاسبه‌ی حرکت قیمت سهام، مرز نسبی از سقف و کف قیمت را نیز فراهم می‌کند. باند بولینگر یکی از اندیکاتورهای روندنما است که برای سنجش نوسانات از آن استفاده می‌شود. عرض این اندیکاتور، نوسان موجود را به تحلیل‌گران نشان می‌دهد. اگر قیمت بیش از اندازه افزایش یابد و در باند بیرونی قرار گیرد، به معنای روند قوی می‌باشد و می‌تواند سیگنال برگشتی را صادر نماید. میانگین متحرک ساده، باند بالایی و باند پایینی، سه قسمت اصلی در این اندیکاتور می‌باشند.

کاربرد اندیکاتور در تحلیل تکنیکال

همان‌طور که بارها در دوره های آموزش آنلاین بورس گفته‌ایم، تاریخ در بورس همواره تکرار می‌شود. بنابراین با توجه به تکرار الگوهای مختلف، گاهی می‌توان با استفاده از اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال به‌عنوان یک مکمل (نه به تنهایی) برای پیش‌بینی رفتار سهم یا بازار در آینده‌ی نزدیک استفاده کرد. همچنین اندیکاتورها در پاره‌ای از اوقات قادر هستند تا هشدارهای مناسبی را به معامله‌گران اعلام نمایند. این هشدارها، معمولاً در زمان تغییر جهت روند بازار به کار خواهند آمد. علاوه بر این‌ها اندیکاتورها در کنار سایر ابزارهای تکنیکال، می‌توانند تایید مناسبی برای تداوم روند حرکتی بازار به شمار بیایند. در اغلب موارد تریدرهای کوتاه‌مدت یا همان نوسان‌گیران با استفاده از اندیکاتورها، توانسته‌اند سودهای مناسبی برای خودشان در بورس ذخیره نمایند.

سخن آخر

در این مقاله از سامانه آموزش چراغ، راجع به اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال و انواع مختلف آن‌ها صحبت کردیم. به یاد داشته باشید که اندیکاتورها ابزار مناسبی برای پیش‌بینی نیستند و معمولاً چیزی را در بازارهای مالی برای شما پیش‌بینی نخواهند کرد! دلیل آن هم این است که اندیکاتورها گذشته‌نگر هستند، نه آینده‌نگر. اندیکاتورها به معامله‌گران کمک می‌کنند تا گذشته‌ی سهم را در یک شکل شماتیک بررسی کنند و آنگاه دست به خرید یا فروش سهامشان بزنند. بنابراین از این شاخص‌های جذاب، تنها برای تایید گرفتن در معاملات خود استفاده نمایید. برای اطلاعات بیشتر دوره آموزش تحلیل تکنیکال مقدماتی را مشاهده نمایید. چراغ به‌عنوان نسل جدیدی از پلتفرم‌های آموزش و استخدام با بیان نکات مهم و کاربردی در بورس به شما کمک می‌کند تا برای سرمایه‌گذاری در بورس و دیگر بازارهای مالی، به بهترین شکل ممکن عمل نمایید.