شاید جالب باشد که بدانید رزومه‌ای که برای سازمان‌های مختلف ارسال می‌کنید، تاثیرگذارترین بخش از پروسه استخدام شما به‌حساب می‌آید؛ چرا که اولین مواجهه کارفرما با هویت شغلی شما، از طریق همین رزومه است. تحقیقات نشان داده در همان یک دقیقه اولی که رزومه شما بررسی می‌شود، کارفرما نیمی از مسیر انتخاب یا عدم انتخاب شما را طی می‌کند! شما با داشتن یک رزومه حرفه‌ای می‌توانید در همین ابتدای کار تصویری حرفه‌ای و کارآمد را از خود به‌جای بگذارید. در این مقاله از سامانه استخدامی چراغ قصد داریم نکاتی طلایی از بایدها و نبایدهای مهم در نوشتن رزومه را بررسی کنیم.
رزومه چیست و چه تفاوتی با CV دارد؟
به مجموعه‌ای از سوابق تحصیلی و شغلی رزومه گفته می‌شود. خیلی وقت‌ها رزومه و CV به اشتباه یکی تلقی می‌شوند؛ در صورتی‌که با هم تفاوت‌های زیادی دارند؛ به‌صورت کلی CV طولانی‌تر از رزومه است و معمولا جزئیات بیشتری را دربرمی‌گیرد. البته در اروپا و بخشی از آسیا، اصطلاح رزومه و CV هر دو به یک منظور به‌کار می‌رود؛ اما مثلا در ایالات متحده، CV در محیط‌های دانشگاهی و علمی استفاده می‌شود و بیشتر سوابق تحصیلی را نشان می‌دهد. معمولا CV شامل چند صفحه است و جزئیات تمام سوابق تحصیلی و حرفه‌ای شما را دربرمی‌گیرد، اما رزومه کوتاه‌تر است و با هدف شغلی خاص به‌کار می‌رود.
مدت زمان بررسی یک رزومه!
به نظر شما یک کارفرما یا مدیر منابع انسانی، چقدر زمان روی بررسی رزومه شما خواهد گذشت؟ ممکن است پاسخ شما «چند دقیقه» باشد؛ از طرفی مشاوران کاریابی و استخدام زمانی حدود ۳۰ ثانیه را تخمین می‌زنند؛ اما حقیقت بسیار عجیب‌تر از این اعداد است! موسسه کاریابی TheLadders طبق آخرین تحقیقات خود اعلام کرده این عدد فقط و فقط ۶ ثانیه است!یعنی یک مدیر منابع انسانی در طول یک دقیقه مس‌تواند ۱۰ رزومه را بررسی کند! پس باید آن‌قدر رزومه‌تان جذاب و مفید باشد که در همان ۶ ثانیه کارفرما را برای دعوت شما به جلسه مصاحبه متقاعد کند.
رزومه باید شامل چه محتوایی باشد؟
بهتر است برای هر موقعیت شغلی، رزومه‌ای مرتبط با آن شغل و انتظارات کارفرما که در شرح شغلی عنوان کرده‌است، تهیه کرد. در مقاله «رزومه حرفه‌ای » تمام جزئیات لازم برای نوشتن یک رزومه‌ای حرفه‌ای را شرح داده‌ایم اما به طور کلی رزومه‌ها باید شامل موارد زیر باشند؛
- اطلاعات شخصی
- علائق حرفه‌ای
- مهارتها
- درباره من
- مدارک و سوابق تحصیلی
- سوابق شغلی
- تجربیات و دوره‌های تخصصی
- حضور در ورک‌شاپ‌ها، کنفرانس‌ها و …
- دوره‌های آموزشی مرتبط
- سوابق علمی-پژوهشی
- تالیفات
- معرف
انواع رزومه کاری
شما باید بتوانید طبق موقعیت شغلی‌ای که خواهان آن هستید، رزومه خود را آپدیت کنید؛ اگر بخواهیم انواع شغل‌ها را دسته‌بندی کنیم، چند گروه موقعیت شغلی وجود دارند که رزومه شما باید استانداردهای لازم برای این گروه‌ها را داشته باشد. از طرفی رزومه تازه‌کارها هم باید ویژگی‌های خاص خود را دارا باشد! در ادامه مهم‌ترین این دسته‌ها را بررسی خواهیم کرد:
۱. رزومه کاری تازه کار
اگر این اولین شغل تمام وقت و حرفه‌ای شماست، اصلا نگران نباشید؛ شما می‌توانید رزومه خود را با تمرکز روی مهارتها و توانایی‌های‌تان بنویسید. اگر کارهای پاره‌وقت نیز انجام داده‌اید، می‌توانید در بخش سوابق شغلی خود عنوان کنید؛ اگر هیچ سابقه کاری پاره‌وقت یا پروژه‌ای نیز ندارید، روی سوابق تحصیلی خود تمرکز کرده و تمام خلاقیت‌تان را در جلب نظر کارفرمای آینده خود به کار بندید.
۲. رزومه کاری طراحی (خلاقانه)
در شغل‌هایی مثل گرافیست، طراح و … خلاقیت حرف اول را می‌زند. تا جایی که ممکن است خودتان قالب‌بندی و صفحه‌آرایی رزومه را به‌عهده گرفته و قدرت طراحی‌تان را به رخ بکشید! بهتر است نمونه کارها و پروژه‌های قبلی خود را به فایل رزومه الحاق کنید؛ ضمنا قبل از ارسال رزومه، دقت کنید که تمام کلمات کلیدی مربوط به موقعیت شغلی شما در رزومه آمده باشد. با یک سرچ ساده می‌توانید این کلمات را پیدا کنید.
۳. رزومه کاری در زمینه IT
مهارت‌های فنی در این حوزه، مهم ترین بخش رزومه شما خواهد بود. بهتر است میزان تسلط‌تان بر زبان‌های مختلف برنامه‌نویسی، وب سرورها، انواع سیستم‌های عامل و … را در رزومه قید کنید. تمرکز بیشترتان را روی بخش‌هایی بگذارید که تخصص و تجربه بیشتری در آن زمینه دارید. مثلا یک زبان برنامه‌نویسی که تسلط بیشتری روی آن دارید. ضمنا توانایی‌های لازم برای آن شغل که در آگهی استخدام آمده است را نیز درنظر بگیرید.
۴. رزومه کاری مدیریت
در رزومه‌های مدیریتی، سوابق شغلی بیش از هر چیزی اهمیت دارند. بر خلاف رزومه‌های عادی که در آنها سوابق تحصیلی نیز مهم است، در رزومه‌های مدیریتی، توانمندی‌ها و مسئولیت‌های گذشته شما مورد توجه قرار می‌گیرد. در این رزومه‌ها بهتر است تمام سوابق شغلی، پست‌ها، نام شرکت یا سازمان، محل آن و … را با جزئیات کامل ذکر کنید.
۵. رزومه کاری فنی
برای نوشتن این گروه از رزومه ها باید تصویری روشن از مهارت های خود را برای کارفرما ترسیم کنید. بهتر است علاوه بر قسمت مهارتها، قسمت درباره من را نیز پر و پیمان بنویسید و میزان تخصص خود را در این بخش‌ها نشان دهید. ضمنا می‌توانید از اینفوگرافیک و جداول نیز استفاده کنید.
بایدها
ابتدا به بررسی نکاتی می‌پردازیم که عنوان کردن آنها تاثیر زیادی در تاثیرگذاری رزومه شما خواهد داشت و با رعایت این نکات می‌توانید رزومه‌ای حرفه‌ای داشته باشید؛
۱. رزومه زیبا و رنگی!
داشتن یک رزومه زیبا تاثیر بیشتری روی کارفرما خواهد داشت؛ شما می‌توانید با برجسته کردن نکات مهم در رزومه خود و یا رنگی کردن آنها رزومه خود را قوی‌تر کنید؛ البته یادتان باشد در این کار زیاده‌روی نکنید تا حواس کسی که رزومه شما را بررسی می‌کند پرت نشود! فونت نیز نکته مهمی در زیبایی رزومه است که باید به آن توجه شود.
۲. استفاده از کلمات کلیدی
برای هر شغلی یک سری کلمات کلیدی وجود دارند که عنوان کردن آنها در رزومه می‌تواند کمک خوبی برای تاثیرگذاری بیشتر روی کارفرما باشد. البته کلمات کلیدی شغل‌های مختلف با هم تفاوت دارند. کافیست سری به گوگل بزنید و کلمات کلیدی شغل مورد نظر خود را پیدا کنید؛ البته یک تقلب خوب برای این‌کار وجود دارد! شما می‌توانید با بررسی دوباره آگهی استخدام آن شغل و انداختن نگاهی اجمالی بر شرح شغلی نوشته شده، کلمات مناسب را پیدا کرده و اگر در آنها تخصص دارید، رزومه خود را مبنی بر این تخصص‌ها دوباره ویرایش کنید.
۳. تعداد صفحات رزومه
یکی از بزرگ‌ترین نقاط اختلاف در رزومه‌نویسی تعداد صفحات رزومه است؛ عده‌ای اعتقاد دارند، رزومه باید کوتاه، مفید و مختصر باشد؛ در مقابل عده‌ای معتقدند، هر چه رزومه پر و پیمان‌تر باشد، تصمیم کارفرما برای استخدام راحت‌تر خواهد بود. اما واقعیت این است که زیاد و کم بودن رزومه اهمیت چندانی ندارد و مهم داستانی‌ست که شما در رزومه خود برای کارفرما روایت می‌کنید! در واقع هر چه تصویری که از خود می‌سازید به شخص موردنیاز آن جایگاه شغلی نزدیک‌تر باشد، شانس بیشتری برای استخدام خواهید داشت.
۴. رزومه خلاقانه
امروزه داشتن رزومه‌های خلاق می‌تواند شما را نسبت به سایر متقاضیان کار، چند هیچ جلو بیاندازد! بهتر است کمی از چارچوب‌های همیشگی خارج شده و رزومه‌ای خلاقانه تهیه کنید؛ مثلا استفاده از رزومه اینفوگرافیک، رزومه ویدیویی، وب‌سایت شخصی، و یا حتی رزومه آنلاین می‌تواند گزینه‌های خوبی برای داشتن یک رزومه خلاقانه باشد. البته این امر به شرکت یا سازمانی که برای آن رزومه می‌فرستید نیز بستگی خواهد داشت؛ اما برای شرکت‌های حوزه فناوری اطلاعات، یا استارت‌آپ‌ها این نوع از رزومه‌های خلاقانه بسیار کارآمد خواهد بود.
۵. درباره‌ی من!
نوشتن درباره‌ی خودتان بخش مهمی از رزومه خواهد بود؛ چرا که شما در چند خط می توانید شخصیت کاری‌تان را برای کارفرما به تصویر بکشید! شما باید این بخش را طوری بنویسید که علاوه بر توضیح شخصیت‌تان، آن قسمت‌هایی از تخصص خود که برای کارفرما مهم است را به‌طور نامحسوس در این چند خط بگنجانید. مثلا اگر برای موقعیت شغلی نویسنده محتوا رزومه می فرستید، می‌توانید در همان چند خط قدرت نویسندگی خود را به‌رخ کارفرما کشیده و او را متقاعد کنید که به شما زنگ بزند!
نبایدها
بهتر است این نکته را بدانید که شما با ارائه رزومه خود به کارفرما، یک بار بیشتر شانس این را ندارید که او را همراه خود سازید! بنابراین بهتر است تمام بایدها را به کار بسته و از تمام نبایدها اجتناب کنید. در ادامه به بررسی چند نباید خواهیم پرداخت:
۱. به بیکار بودن خود اشاره‌ای نکنید!
نیازی نیست بیکار بودن خود را در بوق و کرنا کنید! با ذکر تاریخ شروع و پایان کار در سوابق شغلی خود، کارفرما به راحتی متوجه بیکار یا مشغول به کار بودن شما خواهد شد.
۲. از بدیهیات بگذرید!
بهتر است از عنوان کردن کلماتی مانند سخت‌کوش و فعال بودن در رزومه کاری خود بدرهیزید؛ چرا که این شرط اولیه استخدام برای هر موقعیت شغلی و با هر کارفرمایی است! یا عنوان کردن تسلط بر آفیس! این روزها دیگر آفیس و ICDL مهارت خاصی به‌حساب نمی‌آیند؛ بنابراین از پرداختن به بدیهیات صرف نظر کرده و به مزایای رقابتی خود با سایر متقضیان بپردازید!
۳. حواستان به غلت!های املایی باشد!
رزومه خود را چندین و چند بار بخوانید تا مطمئن شوید که غلط املایی نداشته باشد؛ حتی وجود یک غلط املایی نیز می تواند استخدام شما را با مشکل مواجه کند؛ چرا که داشتن غلط املایی در رزومه، نشان‌دهنده‌ی کم دقتی و عدم توجه به جزئیات خواهد بود. بنابراین حواستان به غلت!های املایی در رزومه باشد!
۴. لحن محاوره ممنوع!
اگر می خواهید جدی گرفته شوید، از زبان محاوره استفاده نکنید؛ برای نوستن رزومه باید از لحنی رسمی استفاده شود تا تاثیر لازم را بر کارفرما بگذارد. البته حواستان باشد از کلمات صقیل نیز استفاده نکنید. ضمنا سعی کنید رزومه خود را به صورت رپورتاژ آگهی بنویسید! یعنی اول، دوم و سوم شخص را فراموش کنید و مانند یک رپورتاژ آگهی خود را تبلیغ کنید! مثلا به جای نوشتن «من سرپرست ۱۰ فروشنده بوده‌ام» بنویسید: «سرپرست یک تیم ۱۰نفره فروش».
۵. مراقب اصطلاحات شغلی خود باشید!
اگر در حال تغییر کلی شغل خود هستید، به این مورد توجه زیادی داشته باشد. درست است که باید از کلمات کلیدی شغل خود استفاده کنید اما به‌خاطر داشته باشید که ممکن است اصطلاحی که در شغل پیشین خود داشته‌اید در شغل جدیدتان معنای دیگری بدهد و به ضرر شما تمام شود؛ چرا که کارفرما دچار سردرگمی خواهد شد. مثلا تصور کنسد که شما مهندس صنایع بوده‌اید و سال‌ها در این تخصص کار کرده‌اید و اکنون تصمیم گرفته‌اید که وارد شغلی در حوزه فناوری اطلاعات شوید! حالا فرض کنید در رزومه خود نوشته باشید تسلط بر CMS! در شغل قبلی CMS به معنای سیستم پایش لحظه‌ای بوده و در شغل جدید به معنای سیستم مدیریت محتواست! پس خیلی مراقب این اصطلاحات باشید.
۶. اغراق نکنید!
این که خودتان را به بهترین شکل معرفی کنید، هیچ ایرادی ندارد اما مراقب باشید این تعریف به اغراق تبدیل نشود؛ چرا که بالاخره توانایی یا عدم توانایی شما در شغل جدی عیان خواهد شد و اگر با معرفی اولیه خود در رزومه تطابق نداشته باشد، شغل خود را از دست خواهید داد. ضمنا با نوشتن اغراق‌آمیز از تخصص‌های خود، باید انتظار سوالات سخت و تخصصی مصاحبه‌کننده را نیز داشته باشید!
۷. کلمات منفی ممنوع!
به هیچ‌وجه از کلمات منفی در رزومه خود استفاده نکنید؛ مثلا لازم نیست اگر زبان انگلیسی شما ضعیف است، آن قسمت از رزومه یا فرم استخدام که مربوط به زبان انگلیسی است را پر کنید! نوشتن کلماتی مثل ضعیف و یا حتی متوسط، بار رزومه شما را منفی خواهد کرد. پس استفاده از کلمات منفی ممنوع!
شغل موردعلاقه خود را پیدا کنید
بهتر است بدانید شغل شما بخش مهمی از آینده تان رقم خواهد زد؛ موضوع فقط درآمد و میزان حقوق شما نیست بلکه ابعاد روحی و روانی شغل‌تان نیز بسیار مهم است. متاسفانه بسیاری از افراد حتی در سنین بالا نیز نمی‌دانند شغل مورد علاقه‌شان چیست! موسس StoryCorps، دیو ایسای این موضوع را به خوبی بررسی کرده است. او می‌گوید: «به همین راحتی نیست. وقتی افراد شغل دلخواه خود را پیدا می‌کنند، مطمئن باشید که تصمیمات سختی گرفته‌اند و هزینه های زیادی داده‌اند تا کاری را انجام دهند که برای آن ساخته شده‌اند.»
در واقع از نظر ایسای این‌طور نیست که شما فقط شغل دلخواه خود را «بیابید». بلکه مجبورید برای آن بجنگید. و این چیزیست که ارزش جنگیدن را دارد. ایسای که برنده جایزه سال ۲۰۱۵ TED شده می‌گوید:« در درون افرادی که شغل دلخواه خود را پیدا کرده‌اند عطشی موج می‌زند. آنها کسانی هستند که برای صبح بیدار شدن و سر کار رفتن لحظه شماری می‌کنند.» در ادامه، او ۷ توصیه را در مورد جنگ سخت برای پیدا کردن شغلی که عاشقش هستید آورده است:
شغل دلخواه در تقاطع این سه خیابان!
انجام دادن کاری که در آن خوب هستید، احساس می‌کنید قدرتان را می‌دانند و اعتقاد دارید که آن کار زندگی بقیه را بهتر می سازد. ایسای می‌گوید:« وقتی این سه چیز کنار هم قرار می‌گیرند، مانند جرقه عمل می‌کنند.» او ادامه می دهد: «شما باید تمام چیزهایی را که دوستان، والدین‌تان یا جامعه به شما می‌گویند انجام دهید، کنار بگذارید و فقط به آن فضای آرام درون خودتان که حقیقت را می‌داند رجوع کنید.»
شغل دلخواه از دل تجربه‌های سخت!
ایسای می‌گوید:« داشتن تجربه‌ای که واقعا شما را تکان دهد و مرگ شما را به یادتان آورد، می‌تواند اتفاق بسیار مهمی در زندگی افراد باشد. بیشتر اوقات، این به تغییر منتهی می‌شود. ما وقت زیادی را صرف کار می‌کنیم، پس این می‌تواند اولویت‌های شما را در مورد زندگی شغلی‌تان تغییر دهد.»
شجاعت و رسیدن به شغل دلخواه
ایسای می‌گوید شغل دلخواه خیلی وقت‌ها با ایستادن در مقابل آنچه که هست و قابل قبول نیست شروع می‌شود و سپس کارتان را وقف این می‌کنید که آن را تغییر دهید: «این کاری است که با امید، عشق و مبارزه طلبی جرقه زده شده و با هدف داشتن و پشتکار شعله ور می‌شود.»
ارتباطات و رسیدن به شغل دلخواه
ایسای در جایی می‌گوید که او با دخترش به دانشگاه رفته بود و هنگامی که خزانه‌دار دانشگاه داشت به آنها فرم‌های دریافت تسهیلات مالی را می‌داد، او آرام به خودش گفت: کاش من هم دانشگاه می‌رفتم. خزانه دار جواب داد: خیلی هم دیر نشده است. شارون در یک دوره فنی ثبت نام کرد و با پیشنهاد مشاورش انسان‌شناسی قانونی را به عنوان درس علمی‌اش انتخاب کرد. ایسای می‌گوید:«مشاور فقط به این دلیل این درس را پیشنهاد داد که فکر می‌کرد ساده‌ترین درس علمی جهت پیش نیاز دانشی رشته‌اش بود. ولی لحظه‌ای که او سر کلاس نشست، بومممممم…. این دقیقا همان چیزی بود که او برایش ساخته شده بود.»
ایسای این داستان را تعریف می‌کند تا نشان دهد که چگونه شغل دلخواه که بسیار شخصی است، می‌تواند ناشی از ارتباطات نیز باشد. وی می‌گوید:« دیگران معمولا بدون درک کردن این، شما را به این طرف و آن طرف هل می‌دهند. وقتی افراد شغل دلخواه خود را پیدا می‌کنند می‌خواهند از کسانی که به آنها کمک کرده اند به آنجا برسند، تقدیر کنند.»
شغل دلخواه فرایندی ادامه‌دار است!
ایسای تاکید می‌کند که یافتن شغل دلخواه شما فرایندی ادامه‌دار است. وی می‌گوید:« درک اینکه شغل دلخواه شما چیست بسیار با اینکه با گوشت و پوست و استخوان خود آن را انجام دهید متفاوت است. دنبال شغل دلخواه گشتن شاید نیاز به این داشته باشد که به مدرسه بروید یا کنار کسی شاگردی کنید. شاید نیاز داشته باشد که یک کسب و کار راه بیندازید. معمولا این امر فرد را به سمت سلسله‌ای از کارها که برای خدمت به بقیه است، سوق می‌دهد. این کتاب اصولا نامه‌ای عاشقانه است به پرستارها، معلم‌ها، فعالین اجتماعی و…افرادی که غالبا برای کاری که انجام می‌دهند مورد قدردانی قرار نمی‌گیرند.»
به سن ربطی ندارد!
ایسای وقتی ۲۱ سالش بود شغل مورد علاقه‌اش را زمانی یافت که با شخصی در بین اعتراض‌های Stonewall مصاحبه می‌کرد. وی می‌گوید:« به محض اینکه دکمه ضبط را زدم می‌دانستم که خبرنگار بودن و مصاحبه کردن با آدم‌ها کاری‌ست که در باقی عمرم انجام خواهم داد. من خیلی خوش شانس بودم که این اتفاق وقتی خیلی جوان بودم افتاد.» ولی جمع آوری داستان‌های انسان‌ها برای کتابش به یادش آورد که پیدا کردن شغل دلخواه می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. وی می‌گوید:« انجام دادن کاری که برای آن ساخته شده‌اید یکی از راضی‌کننده‌ترین و ارزشمندترین تجربیاتی است که یک انسان می‌تواند داشته باشد. پس هیچ‌گاه ناامید نشوید.»
پیدا کردن شغل دلخواه معمولا همراه با یک چک سفید امضا اتفاق نمی‌افتد!
ایسای می‌گوید:« پیامی که ما به افراد جوان جامعه می‌فرستیم این است که شما باید کمترین کار ممکن را انجام دهید ولی بیشترین درآمد ممکن را داشته باشید. این یک رویاست. ولی نکته جالب در آرشیو StoryCorps این است که رویای دیگر و بسیار پرحاصل‌تری نیز وجود دارد که در آن ریسک کردن و سخت کار کردن برای داشتن زندگی خوب یک اصل است.»
سخن آخر
فراموش نکنید که رزومه کاری نشان دهنده شخصیت کاری شما به کارفرمایی است که هیچ شناختی از شما و توانایی های‌تان ندارد؛ بنابراین تمام سعی خود را بکنید که یک رزومه کامل طراحی و تهیه کنید. ضمنا برای راحت شدن پروسه استخدام، می توانید از امکانات چراغ نیز استفاده کنید. چراغ پیشرفته‌ترین سایت استخدام تمام مراحل استخدام و کاریابی از جمله موفقیت در مصاحبه‌های شغلی را برای شما به تجربه‌ای راحت و شیرین بدل کنیم. مجموعه‌ای از بهترین مقالات و ویدیوهای آموزشی در چراغ تدارک دیده شده که می‌توانند کمک شایانی برای شما باشند. برای نوشتن یک رزومه خوب می‌توانید از ویدیوهای آموزش رزومه کاری بهره‌مند شوید.