استخدام مدیر اجرایی
مدیر اجرایی کیست؟
مدیر اجرایی به کسی گفته می‌شود که مسئول تمامی عملیات‌هاو فعالیت‌های انجام‌شده در یک شرکت، سازمان یا مؤسسه است. از این اصطلاح، عموما جهت اشاره به منصب‌هایی همچون ریاست، مدیریت عامل و مدیریت عملیات یک شرکت یا سازمان استفاده می‌گردد. انتخاب مدیر اجرایی بر عهده کسانی است که عضو هیئت مدیره هستند. رابطه میان مدیر اجرایی و هیئت مدیره، رابطه‌ای مستقلانه است که مستلزم همکاری و تعامل میان این دو می‌باشد. این رابطه، همچنین بر دیگر مدیران و کارکنان نیز اثری دوسویه دارد. این دو گروه، یعنی مدیران اجرایی و هیئت‌های مدیره، گروه سومِ کوچک و در عین حال نیرومندی را تشکیل می‌دهند که می‌تواند منجر به همکاری و تعاون ویا برعکس، منجر به تنش و درگیری شود.
مدیر اجرایی و اعضای هیئت مدیره و از میان آنها بویژه رئیس هیئت مدیره، هر یک باید به دنبال انجام وظایف خود باشند. رئیس هیئت مدیره باید بیشتر بر نظارت و مدیریت کلان تمرکز داشته باشد. او باید خود را از دخالت در عملیات‌ها و فعالیت‌های روزمره شرکت و سیاست‌های اجرایی و سازمانی آن به دور نگه‌دارد. وظیفه او این است که اطمینان یابد که کار مدیران اجرایی و دیگر کارکنان در راستای اولویت‌ها و سیاست‌های کلان و عمده شرکت به پیش می‌رود. او می‌تواند به مدیر اجرایی مشاوره دهد. اما مدیران اجرایی باید توجه‌شان را بیشتر بر مدیریت عملیات‌های روزانه متمرکز کنند تا از این طریق هم به نوعی شرکت را مدیریت کرده باشند و هم به دیگر کارکنان انگیزه دهند.
چرا استخدام مدیر اجرایی برای هیئت مدیره مهم است؟
مدیران اجرایی، مطابق با میزان دانش و اندوخته‌های کاری خود می‌توانند بر کار هیئت مدیره اثرات مثبت فراوانی بگذارند. این اثرات از طریق مؤلفه‌های مختلفی اعمال می‌شود که از آن جمله می‌توان موارد زیر را ذکر کرد:
• دانش و آگاهی عمیق و گسترده از نوع کار، راهبردهای آن و هدایت و راهنمایی آن به سوی موفقیت نهایی
• اطلاع وسیع از وضعیت صنعت و فشارها و چالش‌هایی که رقیبان بر سر راه شرکت‌های دیگر قرار می‌دهند
• تخصص فنی کافی در حوزه تخصصی خود مثلا در اقتصاد، حسابداری، قانون و ...
• دسترسی بیشتر به اطلاعات و داده‌های مربوط به شرکت در نسبت با مدیران غیرموظف یا غیراجرایی
در کل می‌توان افزود که مدیران اجرایی از طریق فهم و دانش ژرفی که از تجارت و صنعت دارند، می‌توانند اعضای هیئت مدیره را از مسائل و فرصت‌های مهم آگاه کرده و بررسی و تأمل کافی در آنها را تضمین کنند.
وظایف و مسئولیت‌های مدیر اجرایی
وظایف و مسئولیت‌های یک مدیر اجرایی در شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف، تفاوت‌های ریز و درشتی دارد. در این جا به برخی از مسئولیت‌های عمده این مدیران اشاره می‌شود:
• ایجاد و اجرای راهبردها و استراتژی‌های مختلف برای ارتقای جایگاه شرکت یا سازمان
• تهیه و ارائه برنامه‌های تجاری و کاری جهت نیل به اهداف شرکت یا سازمان و اهدافی که هیئت مدیره تعیین کرده است
• ساختن گروهی از مدیران از طریق راهنمایی و رهبریِ مدیرانِ زیردست و تابع
• اطمینان حاصل کردن از انسجام و نظم و انضباط روزمره فعالیت‌هاو عملیات‌ها و همچنین برنامه‌ها و طرح‌های درازمدت و التزام آنها به سیاست‌های ثابت و خط مشی حقوقی
• هدایت و سامان‌دهیِ فرآیند سرمایه‌گزاری و فعالیت‌های مربوط به جذب سرمایه
• برقراری و حفظ روابط صادقانه و نزدیک با سهام‌داران، شریکان و مقامات خارج از شرکت یا سازمان
• فعالیت به عنوان گوینده و نماینده روابط عمومی شرکت یا سازمان مربوطه و مستحکم‌تر کردن جایگاه آن از این طریق
• بررسی و مطالعه گزارش‌های دریافت‌شده از مدیران زیردست جهت به دست آوردن درکی کافی از وضعیت مالی و غیرمالی شرکت یا سازمان
• طراحی و ارائه راه‌کار برای مسائل پیش‌آمده و اعمال مدیریت بحران در مواقع ضروری
• تهیه بودجه سالانه و التزام به آن
مهارت‌ها و دانش لازم برای یک مدیر اجرایی
مدیر اجرایی باید دانش و مهارت‌های زیر را داشته باشد:
• مدرک تحصیلی در رشته‌های مدیریت یا MBA و دیگر رشته‌های مرتبط
• توانایی در بیان واضح، روشن و فهم‌پذیر افکار و ایده‌ها
• آگاهی عمیق از روند کار شرکت یا سازمان
• مهارت بالا در حل مسئله و قدرت تصمی‌گیری بالا
• مهارت بالا در تفکر انتقادی
• اطلاع کافی از بازاری که شرکت یا سازمان در آن مشغول به فعالیت است
• مهارت بالا در سخنرانی برای عموم
• توانایی در ایجاد برنامه‌های راهبردی
• توانایی در انتقاد منصفانه و بی‌طرفانه
• مهارت بالا در مدیریت و کنترل منابع مالی و منابع انسانی
• توانایی فراوان در کنترل زمان و ایجاد نظم و انضباط
ویژگی‌های یک مدیر اجرایی خوب
یک مدیر اجرایی خوب باید دارای ویژگی‌هایی باشد که در زیر مورد اشاره قرار می‌گیرد:
• اصالت و صداقت
مردم غالبا به افرادی که سعی در مخفی کردن هویت‌شان ندارند بهتر واکنش نشان می‌دهند. مدیران اجرایی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. می‌توان با یک مدیر اجرایی شام میل کرد و در عین حال، احساس راحتی کرد. مدیران اجراییِ موفق سعی می‌کنند زیردستان خود را نیز به صداقت و اصالت تشویق کنند.
• خودباوری
یک مدیر اجرایی کارآمد از اعمال خود آگاه بوده و تصمیماتش را بدون جانب‌داری و تعصب می‌گیرد. آنان در توانایی‌های خود سرمایه‌گزاری کرده و با کوشش تمام، نیروی خود را تا حداکثر ممکن به به‌کار می‌گیرند.
• یادگیری مداوم
برای اغلب مدیران اجرایی، یادگیری هرگز متوقف نمی‌شود. آنها در رویدادهای مختلف شرکت کرده، دست پژوهش زده و همواره از انگیزه بالایی در یادگیری برخوردارند.
• تمرکز بر نتایج درازمدت
مدیر اجرایی، وقت گران‌بها را صَرفِ نگرانی در مورد مشکلات و موانعِ موقت نمی‌کند. او همواره به نتایج درازمدت می‌اندیشد و می‌داند که صبر و بردباری، در درازمدت نتیجه پرباری خواهد داشت.
• الهام‌بخشی به دیگران
اگر مدیر اجرایی نتواند الهام‌بخش و محرک دیگران باشد، در این صورت کارکنان و مدیران زیردست و اعضای هیئت مدیره نیز انگیزه‌ای برای پرداختن به ماموریت شرکت یا سازمان نخواهند داشت.
• شرکت در مجامع عمومی
یک مدیر اجرایی کارکشته، سعی می‌کند که حضور شخصی و سازمانی بیشتری در سطح منطقه‌ای و عمومی داشته باشد. او به منزله نماینده شرکت و سازمان است و موفقیت او در کار نمایندگی، مستقیما به موفقیت شرکت می‌انجامد.
• استخدام‌کننده خستگی‌ناپذیر
تقریبا نیمی از وقت کاری یک مدیر اجرایی را فرآیند استخدام اشغال می‌کند.
• هدایت هدف‌مند به سوی چشم‌انداز شرکت
مهم‌تر از تمام ویژگی‌های دیگر، توانایی و مهارت مدیر اجرای در هدف‌مند کردن فعالیت‌ها و انگیزه‌هاست. اگر مدیر اجرایی لب به سخن بگشاید، همیشه از آینده صحبت می‌کند. او در مورد امکان‌ها، احتمال‌ها و فرصت‌ها با لحنی خوشبینانه صحبت می‌کنند اما معیارهایی عینی و قابل‌اندازه‌گیری هم دارند که رسیدن به چشم‌انداز را تضمین کند. آنها با همین سهیم کردن دیگران در افکارشان، آنان را راهنمایی کرده و انگیزه‌مند می‌سازند.
• جذب سرمایه
برخی از مدیران اجرایی علاقه‌ای به جذب و تامین سرمایه ندارند. اما مدیران موفق و استثنایی فرق می‌کنند. آنان با ایجاد و تقویت تمام رابطه‌ها اعم از جزیی و کلان، از تمام تلاش‌ها برای جذب سرمایه حمایت می‌کنند.
تحصیلات لازم برای مدیر اجرایی
مدیران اجرایی‌ای که برای شرکت‌های بزرگ کار می‌کنند باید حداقل دارای مدرک کارشناسی باشند. این مدرک را می‌توان از راه تحصیل در رشته‌هایی همچون مدیریت منابع انسانی یا مالی، حسابداری و مدیریت کسب‌وکار به دست آورد. تمام این رشته‌ها به نوعی برای مدیران اجرایی سودمند است.
بازار کار و وضعیت استخدام مدیر اجرایی
مدیران اجرایی می‌توانند بنابر میزان تجربه، سطح علمی و علایق شخصی خود در موقعیت‌های کاری زیر به فعالیت بپردازند:
• فعالیت در بنگاه‌های تولیدی و خدماتی خصوصی
• همکاری با تعاونی‌ها و شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی
• کار در طرح‌های بزرگ عمرانی و خدماتی
• فعالیت در عرصه‌های مدیریتی دیگر مانند مدیریت تولید، مدیریت مالی و حتی مدیریت عاملی
• اشتغال به عنوان مشاور یا تحلیل‌گر مالی
• فعالیت به عنوان سرپرست واحدهای تولیدی، پالایش‌گاهی و صنعتی
• اشتغال به عنوان طراح برنامه‌های کلان مالی و اقتصادی
• کار در نقش مدیریت تاسیسات نفتی
• استخدام در وزارت‌خانه‌های مختلف کشور از جمله وزارت صنایع و معادن
میزان درآمد مدیر اجرایی
مدیران اجرایی، همگی حقوق یکسانی دریافت نمی‌کنند. عوامل فراوانی در تعیین میزان درآمد و حقوق مدیران اجرایی دخیل است. از جمله آنها می‌توان به عواملی همچون سطح تحصیلات، میزان تجربه و سابقه، شرکت یا سازمان مورد خدمت، نوع صنعت یا زمینه اقتصادی‌ای که شرکت یا سازمان در آن مشغول به کار است، شهری که شرکت یا سازمان در آن قرار گرفته است، اشاره کرد. در کشور ما ایران، متاسفانه آمار دقیق و قابل‌اعتمادی در مورد میزان حقوق دریافتیِ مدیران اجرایی وجود ندارد. اما در خارج از ایران بنابر آمار سایت پِی‌اسکِیل، متوسط حقوق سالانه یک مدیر اجرایی برابر با ۷۹۰۹۲ دلار است.
