استخدام مسئول روابط عمومی
روابط عمومی یکی از ابزارهای موثر ارتباطی در دنیای نوین میباشد و امروزه، جایگاه ویژهای جهت برقراری ارتباط با مخاطبان در حوزهی کسب و کار به دست آوردهاست. اگر یک شرکت را به صورت یک مجموعهی زنده در نظر بگیریم، خواهیم دید که این مجموعه ارتباطات بسیاری درون خود دارد. در این مجموعه، شما چطور باید مشتریان سازمان صحبت کنید؟ چگونه با سرمایهگذاران خود ارتباط بسازید؟ یا چطور با افرادی که در مجموعه با شما همکار هستند ارتباط برقرار کنید؟ اینها همگی از جمله مواردی هستند که یک شرکت و یا سازمان را ملزم به راهاندازی واحد روابطعمومی خواهندکرد. همچنین، یک یا چند مسئول روابط عمومی در این واحدها استخدام خواهند شد که همگی زیرنظر مدیر روابطعمومی فعالیت میکنند.
چرا سازمانها به واحد روابط عمومی نیاز دارند؟
همانطور که میدانید شرکتها از ابزار مختلفی برای برندسازی و یا انتقال پیامهای خود استفاده میکنند. در واقع شرکتی که نتواند پیامهای خود را بهخوبی به مخاطبان و یا افراد ذینفع در مجموعهی خود منتقلکند، یک شرکت مرده و خاموش بهحساب میآید. باید بگوییم که تمام بخشهای سازمان همانند یک پازل هستند که همگی در کنار هم کمک میکنند تا سازمان پیام خوبی را به مخاطبان برساند. با این همه، اهمیت واحدهای روابط عمومی در کسب و کار امری غیرقابل انکار میباشد. درحقیقت، این واحد به نوعی سخنگو و مسئول برقراری ارتباط با محیط بیرون سازمانهاست.
مهارتهای تخصصی لازم برای استخدام نیرو در واحد روابط عمومی
از آنجایی که بحث روابط عمومی کاملا جدا از تبلیغات است، برای استخدام نیروهای این واحد لازماست تا مهارتهای معین و مخصوص در این حوزه را در نظر بگیریم. برخی از این مهارات عبارتند از:
آشنایی با اصول نامهنگاری، فروش و مارکتینگ
آشنایی با رسانهها و شبکههای اجتماعی و بهروزرسانی آنها
تسلط به نیازمندیها و مبانی سیستمهای مدیریت کیفیت (QMS)
مسلط به اصول و تکنیکهای روابطعمومی و خلقارزش برای سازمان
توانایی اجرا و پیادهسازی برنامههای تبلیغاتی و مارکتینگ و مهارت سناریونویسی
تجربهی برگزاری ایونتها (Events)، نمایشگاهها، سمینارها و جشنهای تبلیغاتی جهت عرضهی محصولات جدید و جذب مشتریان
آشنایی با اصول نامهنگاری، فروش و مارکتینگ
آشنایی با رسانهها و شبکههای اجتماعی و بهروزرسانی آنها
تسلط به نیازمندیها و مبانی سیستمهای مدیریت کیفیت (QMS)
مسلط به اصول و تکنیکهای روابطعمومی و خلقارزش برای سازمان
توانایی اجرا و پیادهسازی برنامههای تبلیغاتی و مارکتینگ و مهارت سناریونویسی
تجربهی برگزاری ایونتها (Events)، نمایشگاهها، سمینارها و جشنهای تبلیغاتی جهت عرضهی محصولات جدید و جذب مشتریان
ویژگیهای شخصیتی افراد مناسب برای استخدام در واحد روابط عمومی
تناسب شغل و شخصیت یکی از آیتمهای غیرقابل اغماض در فرآیند استخدام است. از دیدگاه واحدهای منابعانسانی، در فرآیند جذب نیرو برای سازمان، علاوه سوابق و مهارتهای تخصصی افراد باید به شخصیت و رفتارهای درونی آنها نیز توجه ویژه داشت. موارد زیر، خصیصههای مورد نیاز برای کارکنان بخش روابط عمومی میباشند:
آیندهنگری
انعطافپذیری
جدیت و پشتکار
هدفمند بودن
ایده پرداز و خلاق
تمرکز و سرعت کار بالا
دارای روحیه کار تیمی بالا
احساس مسئولیت و وجدانکاری
تعامل با مشتری و مشتریمداری
داشتن مهارت در ارتباطات موثر کلامی و نوشتاری
آیندهنگری
انعطافپذیری
جدیت و پشتکار
هدفمند بودن
ایده پرداز و خلاق
تمرکز و سرعت کار بالا
دارای روحیه کار تیمی بالا
احساس مسئولیت و وجدانکاری
تعامل با مشتری و مشتریمداری
داشتن مهارت در ارتباطات موثر کلامی و نوشتاری
تعریف دقیق روابط عمومی
روابط عمومی مدیریت ارتباط یک شرکت با تمام ذینفعانش میباشد. در تعریف دقیقتر دیگری میتوان گفت: «روابطعمومی، برنامهریزی و اجرای برنامههای مداوم جهت ایجاد درک متقابل بین سازمان و ذینفعانش میباشد». همچنین مدیریت اعتبار و خوشنامی سازمان در اذهان مخاطبین و ذینفعانش در شرکتهای بزرگ و استارتاپها، بر عهدهی واحد روابطعمومی میباشد.
ذینفعان چه کسانی هستند؟
منظور از ذینفعان (Stakeholders)، تمام افراد، مجموعهها و ارگانهایی هستند که بهنحوی دنبال نفعبردن از شرکت هستند و یا اینکه خود شرکت در پی سود رساندن به آنهاست. وجود ذینفعان برای سازمانهای مختلف متفاوتاست و یک مسئول روابط عمومی لازم است تمام آنها را دقیقا بشناسد. در زیر چند نمونه از آنها را آوردهایم:
رقبا
عموم جامعه
مشتریانفعلی
مشتریان بالقوه
تامینکنندگان
کارمندان شرکت
دولتها و انجمنها
خانوادهی کارمندان
رسانهها و خبرنگاران
محل و اجتماعکاری
موتور جستجوی گوگل
سهامداران و سرمایهگذاران
رقبا
عموم جامعه
مشتریانفعلی
مشتریان بالقوه
تامینکنندگان
کارمندان شرکت
دولتها و انجمنها
خانوادهی کارمندان
رسانهها و خبرنگاران
محل و اجتماعکاری
موتور جستجوی گوگل
سهامداران و سرمایهگذاران
وظایف و برنامهریزیهای واحد روابط عمومی برای ارتباط موثر با ذینفعانش
کارکنان و مدیر واحد روابط عمومی در شرکتها موظند جهت اثربخشی ارتباطات درونی و بیرونی خود با ذینفعان برنامهریزی کنند.
۱- ارتباطات بیرونی برنامهریزی شده
یکی از مهمترین بحثهای روابطعمومی مدیریت ارتباط با سرمایهگذاران برای سرمایهگذاری در سازمان میباشد که نیازمند پلنهای خاص و هوشمندانهای میباشد. همچنین اگر ارتباط با رسانهها و خبرنگاران، توسط کارکنان این واحدها کنترل و مدیریت نشود، باید منتظر عواقب جبران ناپذیری برای سازمان بود. مثلا اگر مشکلی در مجموعه پیشآید، ممکن است یک بحران رسانهای برای سازمان به وجودآید که برطرفکردن آن بسیار سخت است. یک مورد جالب و جدید دیگر موتور جستجوی گوگل است! اینکه از سازمان و مدیران آن چه چیزهایی در گوگل نمایش داده میشود؟ رنک سایت شما در گوگل چیست؟ اینها مواردی هستند که مسلتزم برنامهریزی برای ارتباط مناسب با گوگل هستند و داشتن تعامل دوطرفه با بخش مدیریتمحتوا در این مورد ضروری است.
۲- ارتباطات درونی برنامهریزی شده
واحدهای روابط عمومی مکلفاند که برای تعامل با کارمندان خود برنامههای جذابی طراحی کنند. تحقیقات ثابت کردهاند که سازمانهایی که روابطدرونی بهتری دارند، در جذب نیروهای جدید و افزایش وفاداری آنها نسبت به مجموعه موفقتر عمل خواهندکرد. درنتیجه، هزینههای Turn Over نیروها در آنها نسبت به سایرین بسیار پایینتر است.
تفاوت روابط عمومی و تبلیغات
معمولا سازمانها برای ایجاد ارتباط از ابزارهای مختلفی همچون روابط عمومی، تبلیغات، فعالیتهای برندینگ و... استفاده میکنند. در ادامه دو فرآیند ویژهی «تبلیغات» و «روابطعمومی» در سازمانها را جداگانه بررسی خواهیمکرد.
استفاده از تبلیغات برای ارتباط سازمان با مخاطب
از دههی هشتاد بهبعد، شاهد افزایش هزینهی تبلیغات برای کسب و کارها بودهایم. برای مثال استفاده از بیلبوردهای تبلیغاتی برای شناساندن برند به هزاران نفر، هزینههای هنگفتی را در بر خواهدداشت. از طرفی آمارها نشان میدهند که باور مردم نسبت به تبلیغات مستقیم کاهش یافتهاست. مثلا حدود ۸۶ درصد مردم از تبلیغات تلویزیونی بیتوجه رد میشوند. هزینههای مرتبط با نمایشگاهها و تبلیغات بیرونی تقریبا ۴۶ درصد به نسبت سال ۲۰۱۰ پایین آمدهاند. همچنین تبلیغات روزنامهای به نصف رسیدهاند. اینکه در عصرحاضر، دائما به دیگران برای خرید محصولاتمان شعار دهیم و بگوییم ما بهترین هستیم، چیزی نیست که توجه آنها را جلب کند!
استفاده از روابط عمومی برای ارتباط سازمان با مخاطب
فرض کنید راجع به سازمان شما، موفقیتها و جذابیتهایتان در یک رسانهی خوب، مطالبی نوشتهشود و افراد مختلف درمورد شما صحبتکنند. اگر سرویسدهی خوب شما از طریق کلام منتقل شود، در اینصورت میتوان گفت شما یک روابطعمومی موفق داشتهاید. درواقع، روابط عمومی بهروشی سادهتر، مستقیم، صادقانه و طی یک فرآیند دوسویه با مخاطبان ارتباط برقرار میکند. در این روش برخلاف روشهای تبلیغاتی که تنها منفعت سازمان را در نظر میگیرند، منافع و سودبری مشتری نیز مدنظر میباشد. اگر شعار تبلیغات این است که «محصول ما را بخرید!» روابطعمومی به مشتریان توضیح میدهد که «چرا باید محصول ما را بخرید؟» و این مهماست.
روابط عمومی بهتر است یا تبلیغات؟
با مقایسهی دو بخش قبلی حتما پاسخ این سوال را یافتهاید. کارشناسان، عصرجدید را دوران افول تبلیغات و رشد روابط عمومی میدانند. اَلریس (Al Ries) یکی از بزرگترین صاحب نظران برندسازی دنیا و مولف کتاب «رشد روابطعمومی و سقوط تبلیغات» میباشد. او در کتاب خود به خوبی بیان کردهاست که شما با استفاده از تبلیغات مستقیم نمیتوانید در دل مخاطبان نفوذ کرده و بمانید. شاید تبلیغات بتوانند پیام شما را ثبیت نمایند، اما در وهلهی اول این روابطعمومی است که باید تبلیغات شما را به دست مخاطبان برساند.
در رقابتی که بین شرکتها برای انتقال پیام به مخاطب وجود دارد، استفاده از روابطعمومی و حضور آن در رسانههای نوین روبه رشد است. پس در نتیجه، تمام سازمانها به روابطعمومی نیاز دارند و باید آن را بشناسند و به کارگیرند.
در رقابتی که بین شرکتها برای انتقال پیام به مخاطب وجود دارد، استفاده از روابطعمومی و حضور آن در رسانههای نوین روبه رشد است. پس در نتیجه، تمام سازمانها به روابطعمومی نیاز دارند و باید آن را بشناسند و به کارگیرند.
ابزارهای روابط عمومی در سازمانها
برای هرکدام از مقاصد ارتباطی در شرکتها ابزارهای ارسال پیام مشخصی وجود دارد که لازم است بهعنوان مسئول روابط عمومی سازمان با آنها آشنایی داشته باشید. بهطور عمومی میتوان گفت حدود ۶۰ الی ۷۰ ابزار ارتباطی در این زمینه وجود دارد که میتوانید در پلنهای خود از آنها استفاده کنید. در اینجا برخی از مهمترین ابزارها را بیان خواهیمکرد:
اسپانسرینگها
خبرنامهی چاپی
رسانههای عمومی کشور
خبرنامهی ایمیلی (Newsletter)
رسانههای اجتماعی (Social Medias)
گوگل برای محتواهای خوب و سئو شده
فعالیتهایی همچون سخنرانی، حضور در کنفرانس و سمینارهایمختلف و...
کنفرانسهای خبری و رسانهای برای آگاهی دادن (Announce) از آخرین اخبار و دستاوردهای سازمان
استفاده از محتوای ویروسی (viral content) برای به اشتراکگذاشتن ویدئوهای جذاب و خوب راجع به رویدادهای موجود در سازمان
اسپانسرینگها
خبرنامهی چاپی
رسانههای عمومی کشور
خبرنامهی ایمیلی (Newsletter)
رسانههای اجتماعی (Social Medias)
گوگل برای محتواهای خوب و سئو شده
فعالیتهایی همچون سخنرانی، حضور در کنفرانس و سمینارهایمختلف و...
کنفرانسهای خبری و رسانهای برای آگاهی دادن (Announce) از آخرین اخبار و دستاوردهای سازمان
استفاده از محتوای ویروسی (viral content) برای به اشتراکگذاشتن ویدئوهای جذاب و خوب راجع به رویدادهای موجود در سازمان
اهداف روابط عمومی
برای هر شرکت و سازمانی باتوجه به ذینفعانی که برای آن وجود دارد، اهداف ارتباطی متعدد و بسیاری تعریف شدهاست. کارکنان روابط عمومی موظفند تا ابتدا در یک جدول مناسب، ذینفعان خود را دستهبندی کرده و برای هر کدام چند مورد از اهداف ارتباطی مشخص و معین را بنویسند. در ادامه برخی از این اهداف را بیان خواهیمکرد:
بازاریابی و مارکتینگ
تغییر فضای کسبوکار به نفع سازمان
تداوم ارتباط با مشتریان جهت حفظ وفاداری آن ها به سازمان
فروش بیشتر به مشتریان بالقوه و بالفعل و برنامهریزی برای آن
بالا بردن هزینهی رقابت با ایجاد تصویرذهنی مثبت از سازمان شما در میان عموم
در پیشگرفتن استراتژی صحیح برای آنکه سازمانهای ذینفع، شما را به سایرین توصیهکنند.
آموزش پرسنل، مشتریان و تمام کسانی که میتوانند به سرنخهایی برای فروش شما تبدیل شوند.
اطلاعرسانی صرف توسط رسانهها برای خدمات و آپشنهای جدیدی که به مجموعه اضافه شدهاند.
برندسازی در میان مخاطبین، شامل آگاهی از نام برند (Brand Awareness) تصویر ذهنی از برند (Brand Image) و یادآوری نام برند (Brand Recall)
بازاریابی و مارکتینگ
تغییر فضای کسبوکار به نفع سازمان
تداوم ارتباط با مشتریان جهت حفظ وفاداری آن ها به سازمان
فروش بیشتر به مشتریان بالقوه و بالفعل و برنامهریزی برای آن
بالا بردن هزینهی رقابت با ایجاد تصویرذهنی مثبت از سازمان شما در میان عموم
در پیشگرفتن استراتژی صحیح برای آنکه سازمانهای ذینفع، شما را به سایرین توصیهکنند.
آموزش پرسنل، مشتریان و تمام کسانی که میتوانند به سرنخهایی برای فروش شما تبدیل شوند.
اطلاعرسانی صرف توسط رسانهها برای خدمات و آپشنهای جدیدی که به مجموعه اضافه شدهاند.
برندسازی در میان مخاطبین، شامل آگاهی از نام برند (Brand Awareness) تصویر ذهنی از برند (Brand Image) و یادآوری نام برند (Brand Recall)
آیندهی شغلی مدیران و کارکنان روابط عمومی
باتوجه به مطالبی که در بخشهای قبلی ذکر شد درمییابیم که حضور واحدهای روابط عمومی برای هر کسبوکاری در جهان امروزی از جایگاه و اهمیت والایی برخوردار است. با وجود یک روابطعمومی خوب و صحیح در سازمانتان حتما در بین مخاطبان خود خیلی سریع به درجهای از شهرت و محبوبیت نائل خواهیدشد. اما برای فراهم آوردن چنین بستری، استخدام نیروهای متخصص و کارآمد در این حوزه حرفاول را میزند. بنابراین، تعداد شرکتهایی که نیازمند افراد متعهد و متخصص در این زمینه میباشند، رو به افزایش است. پس متقاضیان میتواند با دانش و پشتکار خود در پستهای مختلفی از این موقعیت شغلی در مراکز معتبر مشغول فعالیت شوند. فراموش نکنید که فرصت پیشرفت در این شغل برای افراد بلندپرواز عالی است!
درآمد مدیران و کارکنان روابط عمومی
آمار دقیقی از میزان دریافتی شاغلین این حوزه در داخل ایران در دسترس نیست. اما دامنهی حقوق برای این جایگاه شغلی در کشور ما با توجه به شغل، صنعت، مکان، تجربهی موردنیاز، مهارتهای خاص و عوامل دیگر، متغیر است. در خارج از ایران و در ایالات متحده محدودهی درآمد برای مشاغل مربوط به روابط عمومی از ۵۳.۶۵۰ دلار تا ۲۲۲.۴۱۵ دلار است. در این بخش معمولا درآمدهای بالا مختص مدیران اعلام شدهاست. این آمار برگرفته از نتایج بهدستآمده از گزارشات وبسایت معتبر Salary.com در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۹ میباشد.