استخدام انیمیشن ساز
برای پرداختن به شرایط و چگونگی استخدام انیمیشن ساز در ابتدا به تعریف انیمیشن میپردازیم.
انیمیشن چیست؟
انیمیشن یک تکنیک تصویری قصهگویی، هنر ساختن تصاویر متحرک با استفاده از طراحی یا نرمافزارهای طراحی برای گفتن یک قصه یا انتقال اطلاعات است. به عبارت دیگر زنده کردن یک سری تصاویر نقشبسته روی کاغذ یا رایانه. این رشته همچون سایر رشتههای هنری نیازمند خلاقیت، ذوق و بصیرت هنری است. در گذشته انیمیشن با دست انجام میشد؛ اما امروز رایانهها، یعنی نرمافزارهای رایانهای با کاربری انسان این کار را برای ما انجام میدهند. البته انیمیشنسازی سنتی همچنان به حیات خود ادامه میدهد. به طور کلی انیمیشنسازها از تکنیکهای مختلفی برای ساخت انیمیشن استفاده میکنند، اما اکثراً یا از تکنیک انیمیشن دوبعدی با طراحی دستی یا رایانهای یا استاپموشن و یا سهبعدی. انیمیشن در حوزههای متنوع زیادی کاربرد دارد؛ از فیلمهای کوتاه، فیلمهای سینمایی بلند و گیفهای انیمیشنی گرفته تا بازیهای ویدیویی، موشنگرافیک، جلوههای ویژه و حتی رابط کاربریها در حوزهی فناوری اطلاعات.
روند کار انیمیشن ساز
برای ساختن یک انیمیشن خوب، انیمیشنساز نخست باید فیلمنامه را بخواند و بعد قصه را یک سری استوریبرد یا فیلمنامهی مصور تعریف کند. در مرحلهی بعد یک سری مدل دوبعدی و سهبعدی از کاراکترها، لوازم صحنه و مناظر ساخته میشود و بعد با نرمافزار گرافیک رایانهای به اینها حرکت اضافه میشود. در تمام این مدت هم باید دقت کرد که انیمیشن با دیالوگها و موسیقی کاملاً هماهنگ باشد. بعد از این مرحله، نوبت تدوین و کنار هم قرار دادن سکانسهاست، اصلاح تمام جزئیات و اضافه کردن جلوههای صوتی دیگر.
نکتهای که باید به آن توجه کرد، این است که همهی این کارها را یک نفر به تنهایی انجام نمیدهد؛ عدهای فقط مسئول طراحی کاراکترها و اجزای صحنه هستند و عدهای مسئول به حرکت درآوردن آنها. همینطور موسیقی و تدوین و باقی وظایف را افراد مختلفی انجام میدهند. ساخت انیمیشن در هر حوزهای یک کار گروهی است. البته آنهایی که تمایل به کار فریلنس و خلق اثر اورجینال با استفاده از تکنیکهای مختلف و در سطوح مختلف را دارند، ممکن است تمام کارها را خودشان به تنهایی انجام دهند.
انیمیشنسازها برای جلب رضایت مشتری باید بتوانند پروژهها را در مدت زمان کم و همچنین با بودجهی کم تحویل دهند. بالطبع در این رشته همچون سایر رشتههای هنری ترکیبشده با فناوری، انیمیشنساز توانا و موفق باید از دانش کافی رایانهای برخوردار باشد، با فناورهای تازه در این حوزه آشنا باشد و مهارتهایش را تازه و بهروز نگه دارد.
تکنیکهای انیمیشن سازی
انیمیشن سنتی یا دو بعدی کلاسیک
قدیمیترین و سنتیترین شیوهی ساخت انیمیشن است که با طراحی دستی هر فریم روی کاغذ انجام می شود. ابزار اصلی انیمیشنساز یا همان انیماتور مداد و کاغذ است. او طرحهای خود را بر روی طلقهای شیشهای کپی و با رنگهای از قبل تعیین شده رنگآمیزی میکند و با قرار دادن آنها روی پسزمینهی مورد نظر، قصه را به ترتیبی که میخواهد، تعریف میکند.
انیمیشن رایانهای (CGI)
این تکنیک که هر دو نوع دو بعدی و سه بعدی را شامل میشود، مثل روش سنتی است که در آن طراحی فریمها به صورت دستی انجام میگیرد؛ با این تفاوت که به جای رنگآمیزی دستی، طرحها در رایانه اسکن و از طریق نرمافزارهایی مثل هارمونی با رنگ آمیخته میشوند.
انیمیشن دو بعدی دیجیتال (Digital 2D Animation)
در این تکنیک انیماتورها از بیتمپ و وکتورهای گرافیکی برای خلق و ویرایش تصاویر انیمیشنی استفاده میکنند. آنها به کمک نرمافزارهایی مثل افترافکت و فلش فریمهای کلیدی متعددی را طراحی و این کلیدها را به دلخواه تغییر میدهند تا حرکت نهایی مورد نظرشان را پدید آورند. همچنین آنها میتوانند تعداد فریمها را بسته به نوع داستان و زمان انیمیشن خود به صورت دیجیتالی محدود کنند تا روند ساخت مقرونبهصرفه و سریعتر باشد. در فناوری دیجیتالی طرحها و پسزمینه به صورت کامپیوتری رنگآمیزی و ساخته میشود و در نهایت بر روی کار قرار میگیرد.
این روش شامل تکنیکهای زیرشاخهی زیر میشود:
۱. کات اوت (Cut-out)
کاربرد این روش در انیمیشنسازی دو بعدی به این شکل است که انیماتور با استفاده از مقوا، پارچه، تصویری از روزنامه و یا هر وسیله دیگر شخصیت مورد نظر را میسازد و از آن در فریمهای مختلف فیلمبرداری میکند و برای تکمیل فرآیند به برنامه انیمیشنی خود انتقال میدهد.
۲. روتوسکوپی (Rotoscopy)
در این تکنیک انیماتور از بازیگرهای زنده برای انیمیشن خود استفاده میکند؛ به طوری که از او در موقعیتهای مختلف فیلمبرداری و بعد تصاویر حاصل را روی صفحهی کار خود به شکل دستی دوباره ترسیم میکند و به عبارتی هر یک از فریمها را جداگانه میسازد. از این روش به عنوان مکمل در کنار تکنیکهای اصلی استفاده میشود.
۳. فلیپبوک (Flipbook)
این روش همان بازی معروف و آشنای کودکی است. یک دفتر نقاشی را تصور کنید که در هر صفحهاش تصویر پرتاب کردن یک توپ توسط یک آدم از لحظهی پرتاب توپ تا لحظهی به زمین افتادنش کشیده شده؛ اگر این دفتر نقاشی را در یک دست نگه دارید و انگشت شست دیگر را روی ورقها بگذارید و بعد ورقها رها کنید، حرکت سریع ورقها باعث میشود عمل پرتاب شدن توپ توسط آدم به صورت زنده جلو چشمهای شما اتفاق میافتد.
انیمیشن سه بعدی دیجیتال (Digital 3D Animation)
پیشرفت فناوری و ظهور تکنیک انیمیشنسازی سهبعدی باعث شد شخصیتهای دوبعدی واقعیتر ساخته شوند؛ چرا که حالا در پلتفرمی سه بعدی، با عمق بالا و زاویهدیدهای متعدد قابلیت نمایش دارند. در این تکنیک انیمیت کردن در مراحل پیچیدهتر و بیشتری نسبت به روشهای پیشین انجام میگیرد. در این تکنیک بافتگذاری، ریگ کردن کاراکتر و صحنه، نورپردازی، تنظیم موقعیت دوربین و زاویه اتفاق میافتد. نتیجهاش میشود روایتی واقعگرایانه و شبیه به تجربهی حقیقی از زندگی. نرمافزارهای پیشرفتهای مثل مایا، افترافکت، تریدیمکس در تولید این سبک مورد استفاده قرار میگیرند.
استریوسکوپ (Stereoscope)
یکی از موارد مورد استفاده در انیمیشن سهبعدی، تکنولوژی استریوسکوپ است که با ایجاد اختلاف زاویه دید در چشمها و توهم بصری، تصاویر یک محیط مجازی به صورت سهبعدی مشاهده میشوند. در ساخت انیمیشنهای سهبعدی دیجیتال میتوان از این روش استفاده کرد تا خروجی کار از ماهیت نمایش سهبعدی برخوردار باشد.
استاپ موشن (Stop Motion)
در این تکنیک انیماتور از اشیای فیزیکی به عنوان کاراکترهای خود استفاده میکند؛ به این صورت که با جابهجایی آنها در هر فریم از آنها عکسبرداری می کند و در نهایت از کنار هم قرار دادن این تصاویر، انیمیشن متحرک آنها را خلق میکند.
مهارتها و ویژگیهای انیمیشنساز
یک انیمیشنساز باید هنرمند و خلاق باشد. به هنر و طراحی علاقه داشته باشد. در طراحی و در برخی موارد مجسمهسازی مهارت داشته باشد. از مهارتهای آیتی بالایی برخوردار باشد. قصهگوی خوبی باشد. صبور باشد و توانایی تمرکز برای انجام کار به مدت طولانی را داشته باشدبه جزئیات دقت داشته باشد. مناظرهگر خوبی باشد و حرکت اجسام و آدمها و نحوهی بروز احساساتشان را مطالعه کند. در برقراری ارتباط و گفتگو توانا باشد. ایدههای اصیل داشته باشد. کار گروهی را بلد باشد. انتقادپذیر باشد. توانایی تحمل فشار کاری و محدودیتهای زمانی را داشته باشد. به رسانه علاقه داشته باشد و از کار با فناوری رایانهای لذت ببرد.
وظایف و مسئولیتهای انیمیشنساز
• همکاری با مشتری و اعضای گروه تولید برای درک نیازها، بررسی فیلمنامهها، طراحی استوریبردها و ساخت و تدوین انیمیشن
• تحقیق برای به کارگیری تکنیک طراحی مناسب برای تولید محصول مورد نظر یا سفارشی
• کار خلاقانه برای تولید طرحها و راهکارهای اورجینال و به لحاظ زیباییشناختی خوشایند
• استفاده از نرمافزارهای گرافیک رایانهای مثل Maya، Flash ،After Effects و...
• ارائهی چند طرح به مشتری برای رسیدن به طرح نهایی
• در نظر گرفتن دیدگاه مشتری و اعمال تغییرات در صورت نیاز
• اطمینان حاصل کردن از اینکه محصول نهایی مطابق خواستههای مشتری است و در زمان و با بودجهی از پیش تعیین شده ساخته و ارائه میشود
• تحقیق و بهروز بودن در خصوص تازهترین تغییرات و پیشرفتهای صنعت و یادگیری تکنیکها و فناوریهای تازه
• مذاکره بر سر قرارداد
شرایط کار و استخدام انیمیشن ساز
یک مدرک کارشناسی از دانشگاه یا مدرک از کلاس آموزشی در رشتهی انیمیشن سازی رایانهای، هنرهای زیبا، طراحی گرافیک/ سهبعدی و یا سایر رشتههای مرتبط برای شروع لازم است. بدیهی است که مدارک بالاتر در پیشرفت حرفه و فرصتهای شغلی بهتر تأثیر زیادی دارد.
هر چه تجربهی کاری و مهارت در استفاده از نرمافزارها بیشتر باشد، شانس متقاضی کار و استخدام در این حوزه بالاتر میرود. ساختن یک مجموعه از نمونهکارها همچون سایر رشتههای هنری در شغلیابی انیمیشن ساز بسیار مهم و مفید است.
همانطور که رشتههای هنری ایجاب میکند، بسیاری از انیمیشن سازها به صورت آزاد و مستقل در استودیوهای شخصی خودشان کار میکنند. اما خیلیها هم تمایل به حضور و استخدام در شرکتها دارند و هفتهای سی و پنج تا چهل ساعت کار میکنند. کار در حوزهی استاپموشن مستلزم ساعتها ایستادن زیر نورهای پرحرارت استودیو است. اساساً کار در این حوزه مستلزم ساعتها پشت میز و رایانه نشستن و طراحی دستی یا طراحی با نرمافزار است.
بعضی از شرکتها برای تازهکارها دورههای آموزشی برگزار میکنند. کارآموزی در این دوره در کنار حرفهایترها اتفاق میافتد. یک سال تجربه در طراحی و انیمیشن برای ورود به عرصهی حرفهای کافی است. بدیهی است که فریلنسرها هزینههای آموزشیشان را خودشان تقبل میکنند و برای یافتن کار و داشتن درآمد منظم و کافی باید در شبکهسازی و خودتبلیغی توانا و ماهر باشند.
بر طبق آمار جهانی، با توجه افزایش تقاضا در حوزهی انیمیشنسازی در بخشهای مختلف از جمله شبکههای اجتماعی، بازیهای ویدیویی، تلویزیون و سینما و همچنین طراحیهای پیشرفته برای گوشیهای هوشمند، استخدام هنرمندان چندرسانهای و انیمیشن سازها طی بازهی زمانی 2016 تا 2026 با رشد هشت درصدی مواجه خواهد بود.
امکان استخدام انیمیشن سازها بیشتر در این حوزهها وجود دارد:
• شرکتهای طراحی وبسایت
• شرکتهای ساخت بازیهای رایانهای
• استودیوهای فیلمسازی
• شرکتها تبلیغاتی