استخدام طراح صنعتی
طراحی صنعتی یک رشته‌ی جامع و ترکیبی است و کسی که می‌خواهد وارد این رشته و حوزه‌ی کاری شود باید دارای طیف وسیعی از هنرها، توانایی‌ها و دانش‌ها باشد. طراحی صنعتی را ترکیبی از هنر و صنعت یا هنر و علم می‌دانند. اولین حلقه از زنجیر تولید صنعتی یک کالا و فرایندی جامع برای رسیدن به کالایی که به لحاظ کارکرد، شکل ظاهری، سلیقه، تنوع، مد روز جامعه و هزینه در وضعیت مطلوبی قرار داشته باشد. هر صنعتی، هر چیزی که تولید میشود، نیاز به طراحی صنعتی دارد و برای ارائه و کسب موفقیت در بازار باید استانداری داشته باشد که در فرایند طراحی صنعتی ایجاد خواهد شد. بدیهی است که امروز طراحی صنعتی با توجه به پیشرفت تکنولوژی‌های برتر در مقایسه با گذشته تغییرات زیادی کرده است.
طراح صنعتی با توجه به علم و هنر طراحی، محصول، محیط و یا روشی را برای مشتری خلق می‌کند که تمام خواسته‌ها و نیازها و توقعات مشتری از یک محصول را با توجه به یک سری اهداف از پیش مشخص شده مثل کسب امنیت، آرامش، سهولت استفاده، قیمت ارزان، آرامش و یا حتی لذت برآورده کند. طراحان صنعتی رابط صنعت، هنر و اقتصاد هستند و در تمام کارخانجات و خطوط تولید دنیا در رأس هرم مدیریت تولید کالا و محصولات قرار دارند.
متقاضی و علاقه‌مند طراحی صنعتی برای انتخاب گرایش و حوزه‌ی مورد علاقه‌ی خودش گزینه‌های زیادی پیش رو دارد که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
گرایشهای طراحی صنعتی
طراحی محصول
لوازم خانگی/ مبلمان اداری و خانگی / وسایل صوتی و تصویری/ ماشین‌های اداری/ نوشت‌افزار / اسباب‌بازی و غیره
طراحی دکوراسیون
شامل دکوراسیون خانگی، اداری، تجاری و غیره
طراحی محیطی
فضا، مبلمان و چیدمان شهری و کلیه‌ی فضاهای زیر‌مجموعه‌ی آن نظیر پارک‌ها، نمایشگاه‌ها، مراکز خرید، ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی و کلیه محیط‌های عمومی، تأسیسات ترافیکی و ...
طراحی خودرو
طراحی بدنه و نمای داخلی خودرو
طراحی بسته‌بندی
بسته‌بندی کالا و محصولات مختلف
طراحی اصلاحی
اصلاح خصوصیات عملکردی یا فرمی یک محصول به منظور بهبود کارایی آن
وظایف و مسئولیت‌های طراح صنعتی
• پیش‌نویسی، طراحی و مشخص کردن وسایل، اجزاء و تجهیزات فنی؛ فراهم کردن مستندات، دستورالعمل‌ها، طراحی‌ها یا مشخصه‌ها برای مشخص کردن اینکه وسایل، بخش‌ها، تجهیزات یا ساختارها چگونه ساخته، مونتاژ، اصلاح، نگهداری یا استفاده می‌شوند
• تحقیق درباره‌ی کاربران محصول و روش‌های مختلف استفاده از آن
• آماده کردن پیش‌طرح ایده‌ها، جزئیات طرح، توضیحات، طرح هنری یا نقشه‌ی فنی با استفاده از ابزارهای پیش‌نویسی، رنگ‌ها، قلم‌موها یا تجهیزات رایانه‌ای
• ارائه‌ی طرح یا ایده‌ی اولیه برای گرفتن تأیید مشتری
• بررسی هزینه‌های مواد و تولید برای تعیین ملزومات ساخت
• مشورت با بخش‌های مهندسی، بازاریابی، تولید یا فروش و یا مشورت با مشتری برای ارزیابی و پیاده‌سازی مفاهیم طرح برای تولید محصولات
• اصلاح و بهسازی طرح‌ها با استفاده از مدل‌های کاربردی به منظور تطابق با مشخصه‌ها، محدودیت‌ها یا تغییرات مشتری در روند طرح‌ها
• هدایت و هماهنگی ساخت مدل‌ها یا نمونه‌ها و پیش‌نویسی از ترسیم کاری و ورقه‌ی مشخصات از اسکیس‌ها
• ارزیابی امکان اجرایی شدن ایده‌های طراحی بر اساس فاکتورهایی مثل ظاهر، امنیت، عملکرد، قابلیت خدمت‌رسانی، بودجه، روش‌ها و هزینه‌های تولید و ویژگی‌های بازار
• ایجاد هویت واحد برای یک کالا یا یک گروه کالایی و یا حتی تمامی کالاهای تولیدی یک شرکت
مهارت‌ها و ویژگی‌های طراح صنعتی
مثل تمام رشته‌های هنری طراحی صنعتی هم نیاز به قوه‌ی خلاق دارد؛ البته گفته میشود که در این رشته، خلاقیت حرف اول را می‌زند و دانشجوی این رشته باید توانایی نوآوری و تفکر خلاق را داشته باشد؛ یعنی هم هنر و هم صنعت را درک کرده و هم قدرت مدیریت داشته باشد و علاوه بر موارد فوق تا حدودی با مباحث کاربردی علوم پایه مثل فیزیک، شیمی، هندسه و زیست‌شناسی و همچنین اقتصاد و روانشناسی آشنا باشد.
دانشجو و علاقه‌مند به این رشته و شغل باید نگاه خود را به اطراف و اشیاء دقیق‌تر کند و پیوسته نیازهای فردی و اجتماعی افراد را در ذهن خود مرور کند. او باید به راحتی با محیط‌های کاری ارتباط برقرار کرده و تجارب خود را از نظر فنی گسترش دهد به گونه‌ای که بتواند عملکرد طرح خود را کاملاً توجیه کند و تمامی مراحل اجرایی آن را زیر نظر داشته باشد.
به طور کلی یک طراح صنعتی باید این ویژگی‌ها را داشته باشد:
• توانایی دیدن جزئیات در محدوده‌ی نزدیک
• درک زبانی؛ یعنی توانایی گوش دادن و درک اطلاعات و ایده‌ها از جملات
• استدلال قیاسی؛ یعنی توانایی اعمال قواعد کلی بر مسائل خاص برای تولید پاسخ‌های معنادار
• مهارت گفتاری و نوشتاری؛ توانایی توضیح مقصود و ایده‌ها به مخاطب یا مشتری در قالب کلام و متن
• ابتکار و اندیشه‌ی پویا و حس قوی؛ توانایی ارائه‌ی ایده‌های نو و هوشمندانه درباره‌ی یک موضوع یا موقعیت یا ایجاد راه‌های خلاقانه برای حل یک مسئله
• تفکر خلاق؛ توسعه، طراحی یا خلق برنامه‌های کاربردی، ایده‌ها، روابط، سیستم‌ها یا محصولات جدید همراه با مشارکت هنرمندانه
• جمع‌آوری اطلاعات؛ مشاهده، دریافت و کسب اطلاعات از تمام منابع مربوطه
• مهارت در کار با کامپیوترها؛ استفاده از کامپیوترها و سیستم‌های رایانه‌ای (نرم‌افزار و سخت‌افزار) برای برنامه‌ریزی، برنامه‌نویسی، تنظیم دستورالعمل، ورود یا پردازش اطلاعات
• تصمیم‌گیری و حل مسئله؛ تحلیل اطلاعات و ارزیابی نتایج برای انتخاب بهترین راه حل و حل مشکل
• ارتباط بین فردی خوب و توانایی شناخت و درک خوب نیازها و علایق مشتریان
• مهارت فنی و مکانیکی؛ طراح صنعتی برای طراحی یا تغییر در بسیاری از محصولات باید با اجزا و روند ساخت آن آشنا باشد که داشتن علم مکانیک میتواند کمک‌کننده باشد
• مدیریت زمان؛ برای تحویل سفارشات و کارها در موعد مقرر
• صبور و باحوصله و انعطاف‌پذیر؛ توانایی انجام کار گروهی
• آشنا با فرایندهای ساخت، تولید و مواد سازنده‌ی محصولات
دانش و تحصیلات مورد نیاز طراح صنعتی
راه ورود به این شغل و رشته‌ی کاری در وهله‌ی اول تحصیل در رشته‌ی طراحی صنعتی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه است. اما امروزه نرم‌افزارهای رایانه‌ای یکی از مهم‌ترین ابزارهای کمکی یک طراح صنعتی است که میتواند او را راحت‌تر و سریع‌تر به اهداف حرفه‌ای برساند. در واقع بخش اصلی کار طراح صنعتی به کمک رایانه صورت می‌گیرد. بنابراین برای موفقیت در شغل طراحی صنعتی، پیدا کردن راحت و سریع شغل مناسب و پردرآمد در این حوزه و همچنین پیشرفت در این شغل بدانید که یادگیری نرم‌افزارهای تخصصی طراحی صنعتی یکی از راه‌های اصلی و مطمئن برای رسیدن به این اهداف است.
بعضی از مهم‌ترین نرم‌افزارهای تخصصی و کاربردی طراحی صنعتی عبارتند از:
• Rhinoceros، نرم‌افزار طراحی صنعتی به صورت سه بعدی
• Autodesk Alias Automotive: نرم‌افزار قدرتمند طراحی صنعتی اتومبیل و خودرو دو بعدی و سه بعدی
• Solidworks، نرم‌افزار طراحی قطعات
• V.RAY، نرم‌افزار طراحی ارائه‌ی محصول، فضای داخلی و خارجی
• MAYA، نرم‌افزار طراحی سه بعدی
یک طراح صنعتی باید در این زمینه‌های نیز دارای دانش و آگاهی باشد:
• طراحی؛ دانش تکنیک‌ها، ابزار و اصول طراحی مورد نیاز برای تولید طرح‌های فنی دقیق، طرح اولیه، ترسیم فنی و مدل‌ها
• مهندسی و تکنولوژی: دانش کاربرد عملی و مهندسی علم و فناوری. شامل استفاده از اصول، تکنیک‌ها، رویه‌ها و تجهیزات برای طراحی و تولید محصولات و خدمات متنوع
• تولید و فرایند؛ دانش مواد خام، فرایندهای تولید، کنترل کیفیت، هزینه و دیگر تکنیک‌های حداکثرسازی تولید کارآمد و توزیع محصولات
• مکانیک؛ علم ماشین‌ها و ابزار، شامل طراحی، استفاده، تعمیر و نگهداری آنها
• رایانه و الکترونیک؛ دانش بردهای مدار، پردازنده‌ها، تراشه‌ها، تجهیزات الکترونیکی و سخت‌افزار و نرم‌افزار رایانه شامل کاربری و برنامه‌نویسی
بازار کار و وضعیت استخدام طراح صنعتی
طراح صنعتی می تواند در دفاتر طراحی کارخانجات صنعتی ( لوازم خانگی، اسباب بازی، مبلمان و دکوراسیون، ماشین آلات، ماشین‌های سنگین، ماشین‌های ساختمانی، جواهرات، بسته‌بندی، محیط زیست و…) ، دفاتر خصوصی طراحی صنعتی، شرکت‌های طراحی داخلی، سازمان‌های مرتبط با مبلمان شهری، ایده‌پردازی تبلیغاتی و مدلسازی رایانه‌ای مشغول به کار شود. یک طراح صنعتی در صورتی در بازار کار موفق است که بتواند توانایی‌های خود را در عمل ثابت کند که این موضوع نیاز به چند سال کسب تجربه و اجرای موفق پروژه‌های مختلف دارد. پیش‌بینی میشود که در امریکا تا سال ۲۰۲۰ میزان استخدام طراحان صنعتی ده درصد رشد داشته باشد. طراحان صنعتی که در استخدام کارخانه یا شرکت خصوصی هستند، با توجه به میزان تخصص، مهارت، تجربه و توافق صورت گرفته با کارفرما، درآمدهای متفاوتی دارند. طراحان صنعتی یا بر اساس ساعات اداری در یک شرکت یا کارخانه مشغول به کار می‌شوند یا به صورت مستقل و پروژه‌ای در این حوزه فعالیت می‌کنند. از جمله موانعی که میتواند برای استخدام طراح صنعتی وجود داشته باشد، تولیدات محدود ما، کپی‌برداری از محصولات خارجی و به طور کلی تکنولوژی تولید ضعیف است. کارخانه‌دارها برای طرح جدید سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. به همین خاطر فرصت‌های شغلی طراحان صنعتی بسیار محدود است. از سوی دیگر، ارتباط نزدیکی بین صنعت و دانشگاه وجود ندارد و به همین خاطر صاحبان صنایع این رشته را نمی‌شناسند و حتی در بسیاری از کارخانه‌ها یک مهندس مکانیک، کار طراح صنعتی را انجام می‌دهد؛ یعنی هم طرح یک محصول و هم تولید آن بر عهده‌ی مهندس مکانیک است. بنابراین فارغ‌التحصیلان این رشته هنوز حضور فعالی در صنعت ندارند و تنها در بحث مبلمان شهری، صنعت راه‌آهن و تا حدودی لوازم خانگی و صنعت خودروسازی فعالیت می‌کنند.
