استخدام کارشناس و مشاور اقتصادی
کارشناس و مشاور اقتصادی کیست؟
کارشناس و مشاور اقتصادی به کسی گفته می‌شود که شرایط اقتصادی یک کسب‌وکار را مورد پژوهش قرار داده و تحلیل می‌کند. کارشناس و مشاور اقتصادی ممکن است برای یک بنگاه یا دفتر مشاوره اقتصادی کار کند یا این که به‌طور مستقل به فعالیت بپردازد. چنین کارشناسانی ممکن است توسط کسب‌وکارهای خصوصی استخدام شوند تا با بررسی و تحلیل وضعیت موجودِ اقتصادیِ آن کسب‌وکار، راهکارهایی را جهت دست‌یابی به بالاترین سود و بازده اقتصادی ارائه دهند. ممکن است از کارشناس و مشاور اقتصادی جهت ارائه توصیه در حل اختلاف‌ها و مرافعات اقتصادی و همچنین جهت شهادت دادن در دادگاه‌ها در مورد مسائل اقتصادی و نظردهی در مورد کار دیگر کارشناسان نیز دعوت به همکاری شود.
۳ نوع فعالیت عمده کارشناس و مشاور اقتصادی
بسیاری از شرکت‌هایی که مشاوره اقتصادی ارائه می‌دهند، گروه‌های بزرگی از کارشناسان و مشاوران اقتصادی را برای رسیدگی به امور مختلف استخدام می‌کنند. در کل، کار این کارشناسان و مشاوران را می‌توان در سه نوع زیر منحصر کرد:
پژوهش و گردآوری اطلاعات
این امر شامل انجام پژوهش‌های داده‌محور جهت دست‌یابی به اطلاعات مربوط به یک مورد خاص کاری است، اطلاعاتی همچون گزارش‌های خبری، پرونده‌های حقوقی و همچنین مرورِ اسناد و مدارک مربوط به شهادت در دادگاه مانند رونوشت‌ها، شهادت‌نامه‌ها و غیره. در مواردی ممکن است که کارشناس و مشاور اقتصادی مجبور شود با ارائه‌کننده اطلاعات، جهت گردآوری داده‌های بیشتر و نیز شفاف‌سازی داده‌های پیشین تماس حاصل کند. از آنجا که یک مورد معمول کاری، مستلزم پژوهش اطلاعاتی کلانی میباشد تمییز دادن اطلاعات درست و مربوط از داده‌های غلط و نامربوط حائز اهمیت بسیاری است.
تحلیل
بسیاری از کارشناسان و مشاوران اقتصادی، تحلیل را جذاب‌ترین بخش در کار خود می‌دانند، زیرا فرآیند تحلیل شامل استفاده و شاید ایجادِ مدل‌ها و الگوهای پیچیده ریاضی و آماری جهت ارائه پیش‌بینی‌های علمی دقیق است. کوتاه سخن این که فرآیند تحلیل، همه آنچه را که در فرآیند پژوهش به دست آمده است استفاده کرده و آن را به اطلاعات مفید و قابل‌استفاده تبدیل می‌کند.
حسابرسی
درستیِ تحلیل یک مشاور اقتصادی تنها به میزان درستیِ اطلاعات و روش‌هایی است که او در تحلیل خود از آنها بهره‌گیری کرده است. بنا بر این، حسابرسی و مرور دوباره از اهمیت فراوانی برخوردار است. بخش عظیمی از زمان این کارشناسان و گه‌گاه حتی نیمی از آن صرفِ تحلیل کارِ دیگر کارشناسان می‌شود. دلیل این کار، حصول اطمینان از درستیِ مدل‌ها و تصحیح خطاهای فکری و ریاضی است.
چرا استخدام کارشناس و مشاور اقتصادی مهم است؟
استخدام کارشناس و مشاور اقتصادی دارای مزایا و منافعی است که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• کارشناس و مشاور اقتصادی دارای تخصص مناسب است و استخدام چنین کارشناسی موجب شفاف‌سازی وضعیت کنونی شرکت یا مؤسسه مالی شده و در نهایت موجب نیل سریع‌تر به اهداف بلندمدت خواهد شد.
• چنین کارشناسان و مشاورانی ممکن است جهت مشکل‌یابی استخدام شوند. گاهی اوقات، کارمندان یک شرکت یا سازمان به دلیل نزدیکی و عادت بیشتر به آن، از درک و تشخیص مشکل عاجز هستند. استخدام یک عامل بیرونی در تشخیص معایب و مشکلات، کارساز خواهد بود.
• کارشناسان مشاور می‌توانند مکمل پرسنل باشند. گاهی اوقات، صاحبان کسب‌وکار درمی‌یابند که با استخدام یک کارشناس مشاوره می‌توانند صرفه‌جویی پولی زیادی داشته باشند، زیرا در این صورت لازم نیست که کارکنان تمام‌وقت استخدام کنند. اگرچه حقوق یک مشاور اقتصادی ممکن است بیشتر از یک کارمند عادی باشد، در درازمدت به نفع کارفرما خواهد بود.
• کارشناسان و مشاوران اقتصادی، تسهیل‌گران تغییر و دگرگونی هستند. کارفرمایان معمولا از تغییر و تحول گریزان‌اند، اما گاه تغییر بسیار ضروری است. فایده این کارشناسان و مشاوران آن است که می‌توانند بدون نگرانی از جو شرکت، روحیه کارکنان یا دیگر موانعِ تحقق تغییرات، موجب دگرگونی‌های لازم شده و شرکت یا سازمان را در مسیر پیشرفت قرار دهند.
• وجود کارشناسان و مشاوران اقتصادی، عینیت بیشتری وارد شرکت می‌کند. چنین کسانی، با دید علمی و غیرجانبدارانه خود و بدون ترس از دیگران و واکنش‌های منفی آنان تصمیم‌گیری می‌کنند.
• این کارشناسان و مشاوران می‌توانند، اصطلاحا کارهای کثیف را انجام دهند. معمولا در شرکت‌ها و مؤسسات هیچ‌کس مایل نیست که در صورت نیاز، عامل تعدیل نیرو یا حذف یک بخش باشد. یک عامل بیرونیِ بی‌طرف می‌تواند بهترین گزینه برای انجام امور ناگواری از این دست باشد.
وظایف و مسئولیت‌های کارشناس و مشاور اقتصادی
ازجمله مسئولیت‌ها و وظایف کارشناس و مشاور اقتصادی می‌توان موارد زیر را ذکر کرد:
• به‌کارگیری تکنیک‌های تحلیل اقتصادی برای یاری رساندن به کسب‌وکارها، تنظیم‌کنندگان و سیاست‌گذاران در ارزیابی و عملی کردن تصمیمات راهبردی
• استفاده از نظریه اقتصاد خُرد، تکنیک‌های کمی، اقتصادسنجی و مدل‌سازی مالی برای ارائه پیشنهادات و توصیه‌های مناسب به سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف
• کمک به ادغام شرکت‌ها و مؤسسات
• مشاوره به شرکت‌ها در مورد نحوه مواجهه با مقررات مالیاتی جدید
• تحلیل انواع تقاضاها برای شرکت‌های خدماتی
• مشاوره تخصصی در باب سیاست‌ها و راهبردهای رقابتی و نظارتی و همچنین تحلیل بازار
• شناسایی و محاسبه ضرر و زیان و هزینه‌های غیرضروری کسب‌وکارهای مختلف و ارائه راهکار جهت حذف و یا کاهش حداکثری آنها
• آشنایی کافی با قوانین و مقررات مالی و اقتصادی کشور و فضاهای کلی در کسب‌وکارهای مختلف جهت ارائه مشاوره و راهنمایی کارآمد
مهارت‌ها و مشخصه‌های لازم برای یک کارشناس و مشاور اقتصادی
از جمله مهارت‌ها و ویژگی‌هایی که برای شاغلان در این زمینه لازم است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• توانایی حل مسئله
• توانایی تولید اطلاعات، نمودارها، اشکال و گزارش‌های بی‌نقص و دقیق
• علاقه وافر به حوزه اقتصاد و ربط و نسبت آن با جهان واقع
• توانایی نوشتن و صحبت کردن به صورت شفاف و روشن
• مهارت در مدیریت زمان و کار روش‌مند و توجه به ظرایف و جزئیات
• قدرت رهبری و هدایت کردنِ تیم و همچنین کار گروهی
• مهارت کار کردن با برخی از نرم‌افزارهای پرکاربرد مانند اکسل و ...
• قدرت محاسبه بالا
ویژگی‌های یک کارشناس و مشاور اقتصادی خوب
یک کارشناس و مشاور خوب در زمینه اقتصادی باید حائز ویژگی‌های زیر باشد:
توانایی سازگاری با کارفرما
مهم‌ترین توانایی یک کارشناس و مشاور اقتصادی شاید همین سازگاری‌پذیری با مشتری باشد. پیش‌فرض اساسی این رابطه آن است که مشتری‌ها از لحاظ فرهنگ، طبقه اجتماعی، خصوصیات روانی و غیره با یکدیگر متفاوت هستند. در نتیجه، این کار بسیار چالش‌برانگیز است، زیرا مستلزم ارتباط با انواع و اقسام کارفرمایان است.
شنونده خوب بودن
مشاوره فرآیندی دوطرفه است که در طی آن مشاور باید در مورد کسب‌وکار و مسائل اقتصادی مشتری چیزهایی بیاموزد. تنها در این صورت است که قادر خواهد بود موجب تغییرات مثبت شود. داشتن صبر و شکیبایی، حس کنج‌کاوی و پرسیدن سؤال از کارفرما به‌گونه‌ای که موجب رنجش خاطر او نشود از ضروریات این کار محسوب می‌شود. افزون بر این، کارشناس و مشاور اقتصادی باید در تشکیل پرونده، مستندسازی آن و مکاتبات کاری دارای مهارت بوده و ضرب‌آهنگ طبیعی پروژه کاری را حفظ کند.
صداقت
دیگر مشخصه اصلی کارشناس و مشاور خوب اقتصادی، صداقت و راست‌گویی است. تنها با در میان گذاشتن حقایق با مشتری است که می‌توان مشاوره درستی به داد و در نتیجه او را تشویق به ایجاد دگرگونی‌هایی در کسب‌وکار و فضای شغلی کرد.
به‌روزرسانی دانش و اطلاعات
هیچ جایگزینی برای دانش عمیق در مورد موضوع کارشناسی و مشاوره یعنی اقتصاد وجود ندارد. هیچ جایگزینی برای کسب اطلاعات به‌روز در مورد آخرین وقایع و اخبار اقتصادی از طریق مطالعه کتاب، روزنامه، مجله و سایت‌های مختلف وجود ندارد. این ویژگی، تغییر محسوسی در تجربه و تعداد مشتریان ایجاد خواهد کرد.
ایجاد یک سبک شخصیِ منحصربفرد
کارشناس و مشاور اقتصادی باید در دیدارهایی که با مشتریان خود دارد، احساس راحتی کرده و به سبک خود، خود را معرفی کند. اولین برخورد با مشتری بسیار حیاتی است و بر روند کلی کار اثرگذار خواهد بود. طرز برخورد و معرفی می‌تواند کاملا رسمی و یا تا حدودی غیررسمی و صمیمانه باشد و تصمیم‌گیری در این مورد بسته به تشخیص کارشناس و مشاور است.
ارائه تصویر پیروزمندانه از کار
کارشناس و مشاور اقتصادی باید تصویری حرفه‌ای، متناسب و اصیل از خود و زمینه کاری خود ارائه دهد. اگر کارشناس و مشاور تصویر استوار، محکم و اصیلی از خود نشان دهد، کار او در اعمال تغییرات آسان خواهد بود، زیرا انجام تغییرات نامتعارف مستلزم داشتن شخصیتی گیرا و حرفه‌ای است.
تحصیلات لازم برای کارشناس و مشاور اقتصادی
متقاضیان کار در زمینه کارشناسی و مشاوره اقتصادی باید حداقل دارای مدرک کارشناسی در اقتصاد و زیرشاخه‌های آن مانند اقتصاد کشاورزی، اقتصاد کاربردی، اقتصاد سیاسی و .. و دیگر رشته‌های مرتبط همچون مدیریت مالی، ریاضیات مالی، MBA و غیره باشند. بدیهی است که کارجویان دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکتری بخت بیشتری برای پیشرفت کاری در این حوزه خواهند داشت.
بازار کار و وضعیت استخدام کارشناس و مشاور اقتصادی
بازار کار کارشناسان و مشاوران اقتصادی بستگی فراوانی به اوضاع عمومیِ اقتصادی کشور دارد. علاوه بر این عواملی همچون سابقه و علاقه نیز در انتخاب فرصت‌های شغلی مناسب تأثیرگذار هستند. موقعیت‌های عمده شغلی برای کارشناسان و مشاوران اقتصادی عبارت‌اند از:
• همکاری با شرکت‌های مشاوره اقتصادی
• فعالیت در شرکت‌ها، سازمان‌ها و مؤسسات دولتی و خصوصی
• همکاری با صنایع مختلف به‌ویژه به عنوان کارشناس و مشاور اقتصادی در حوزه انرژی
• همکاری با بخش بهداشت و بیمارستان‌ها
• استخدام توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی مختلف
• فعالیت مستقل و فردی به صورت همکاری با مشتریان شخصی
میزان درآمد کارشناس و مشاور اقتصادی
همه کارشناسان و مشاوران اقتصادی حقوق یکسانی دریافت نمی‌کنند. میزان درآمد آنان بستگی به میزان سابقه کاری، سطح تحصیلات و نوع کارفرمای طرف قرارداد دارد. در ایران اطلاعات رسمی و قابل‌اعتمادی در این مورد در دسترس نیست، اما در خارج از ایران بر طبق آمار سایت پِی‌اسکِیل، متوسط حقوق دریافتی یک کارشناس و مشاور اقتصادی معادل با ۷۴۶۳۰ دلار میباشد.
