موقعیت شغلی و آگهی استخدام کارشناس هوش تجاری (BI)

استخدام کارشناس هوش ‌تجاری (BI)

کارشناس هوش تجاری کیست و چه وظایفی دارد؟ استخدام کارشناس هوش ‌تجاری (BI) مستلزم داشتن چه توانایی‌ها، مهارت‌ها و تحصیلاتی می‌باشد؟ درآمد یک کارشناس هوش تجاری چقدر است؟ بازار کار این موقعیت شغلی چگونه است؟ در این بخش به تمام این سوالات پاسخ خواهیم داد. اما قبل از هر چیزی بهتر است تا اول شما را با مفهوم هوش تجاری آشنا نماییم. 

هوش تجاری (Business intelligence) چیست؟

هوش تجاری به‌عنوان مفهومی جدید و در عین حال پرکاربرد در کسب و کارها می‌باشد. در حالت کلی هوش تجاری یک فرآیند تکنولوژی‌ محور می‌باشد که برای آنالیز و تحلیل داده‌های یک مجموعه و یا سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع هوش تجاری به تمام مدیران، صاحبان و تصمیم‌گیرندگان اساسی در یک کسب و کار یک سری اطلاعات عملی و مفید در قالب گزارش، داشبورد، چارت، نقشه، گراف و... می‌دهد. این اطلاعات به آن‌ها کمک می‌کند تا بفهمند که چه عواملی در موفقیت و یا شکست پروژه‌هایشان موثر است. در این صورت آن‌ها به خوبی متوجه خواهند شد که چه عواملی موجب ایجاد سود بیش‌تر در کسب‌ و کا می‌شود و چه عواملی هم سود کمتر برایتان به همراه خواهد آورد. شرکت‌های مختلف پس از استخدام کارشناس هوش تجاری از او انتظار دارند تا بتواند با استفاده از ابزارهای BI داده‌ها را به صورت‌های مختلف آنالیز و تحلیل نمایند. 

کارشناس هوش تجاری کیست؟

اتخاذ تصمیمات سریع و مبتنی بر واقعیت یکی از مشکلات اساسی در کسب ‌و‌ کارهاست. همان‌طور که گفتیم هوش تجاری برای رفع این مشکل با به‌کارگیری مجموعه‌ای از ابزارها به جمع‌آوری و تفسیر کارآمد داده‌ها می‌پردازد. در واقع، BI به‌جای طراحی گراف‌ها و نمودارها به‌صورت‌ دستی، ایجاد فرمول‌های سفارشی و یا استخراج داده‌ها از صفحات‌گسترده، با جمع‌آوری داده‌ها در یک مکان به تجزیه ‌و ‌تحلیل عمیق اطلاعات کسب ‌و‌ کارها می‌پردازد. کارشناس هوش‌تجاری کسی است که میزان موثر بودن راهکارهای هوش‌تجاری را بررسی می‌کند. اگر در این زمینه، مشکلی مشاهده شود، کارشناس BI با یافتن راه حل مناسب به رفع آن مشکل می‌پردازد. این کار با استخراج داده های پیچیده توسط نرم افزارها و ابزارهای هوشمند تجاری، مقایسه‌ی داده‌ها با دیگر رقبا و روند صنعت و ایجاد بصری سازی انجام می‌شود. این کارشناسان مواردی را که باعث از دست رفتن درآمد در شرکت‌ می‌شوند را کشف کرده و روش‌هایی برای افزایش درآمد و سود بیش‌تر پیشنهاد می‌دهند.

مزایای استخدام کارشناس هوش تجاری (BI) برای کسب و کارها

۱. یک کارشناس هوش تجاری با استفاده از ابزارهای پیشرفته و هوشمند در سریع‌ترین زمان ممکن، گزارشاتی کامل و خوانا از تمام بخش‌های شرکت در اختیار مدیران و صاحبان کسب و کارها قرار می‌دهند.
۲. تجزیه و تحلیل داده‌های پیچیده در شرکت‌ها کار سختی است که اگر بخواهد به‌صورت سنتی انجام شود، نیاز به نیرو، زمان و هزینه‌ی زیادی دارد. اما استخدام کارشناس هوش تجاری، این امکان را به کسب و کارها می‌دهد که تمام این کارها در سریع‌ترین زمان ممکن و تنها توسط یک نفر انجام شود. 
۳. یک کارشناس هوش تجاری به کسب و کارها کمک می‌کند تا برای اجرای کمپین‌های خود برنامه‌ریزی کنند و هر آن‌چه را که لازم باشد تغییر دهند. در این صورت مدیران کسب و کارها قادر خواهند بود تا با به‌کارگیری بینش و دیسیپلین مشخص به‌جای آن‌که در دام شرکت‌های قدیمی و نخ‌نما بیافتند، در کمترین زمان ممکن سرمایه‌ی خود را بازگردانند.
۴. کارشناسان هوش تجاری با اطلاعات به‌روزی که در اختیار مدیران قرار می‌دهند به آن‌ها کمک می‌کنند تا تصمیمات استراتژیک و هوشمندانه اتخاذ نمایند. تصمیماتی که در نهایت منجر به افزایش درآمد و رسیدن به سود در کسب و کار می‌شود. جالب است بدانید که بر اساس آمار سال ۲۰۰۰ سایت CIO شرکت تویوتا با کمک ابزارهای هوش تجاری توانست بفهمد که در فرآیند توزیع و تحویل کالا نیمی از هزینه بیش از آن چیزی بوده است که باید باشد. در آخر آن‌ها توانستند با تغییر استراتژی این هزینه را ۵۰ درصد کاهش دهند.

برای استخدام کارشناس هوش تجاری چه وظایفی مدنظر می‌باشد؟

وظایف مورد نیاز برای استخدام کارشناس هوش تجاری (BI) از یک شرکت تا شرکت دیگر متفاوت می‌باشد. اما در این بخش برخی از وظایف عمومی که بر عهده‌ی این کارشناسان می‌باشد را آورده‌ایم:
    توانایی کشف راه‌حل‌های اساسی و پردازش داده‌های جدید
    نتایج تجزیه و تحلیل و اندازه‌گیری‌ها را به‌خوبی کنترل نماید.
    توانایی پیاده‌سازی روش‌های جدید برای تحلیل داده‌های موجود
    داده‌های مشتریان را در هنگام جمع‌آوری، بررسی و اعتبارسنجی نماید.
    جهت شناسایی و درک ناهنجاری‌ها، پروفایل‌دهی به داده‌ها را انجام دهد.
    برای جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها باید سیاست‌ها و رویه‌های خاصی را تدوین نماید.
    استقرار داده‌ها در دیتابیس‌ها یا همان انبار داده‌ها (data warehouse) را همواره تحت نظر داشته باشد.
    برای حصول اطمینان از یکپارچگی در عملیات جمع‌آوری و استفاده از داده‌ها، باید پرونده‌های مشتریان را بررسی نماید.
    یک کارشناس هوش تجاری جهت استقرار و به روزرسانی‌های نرم افزاری و سخت افزاری (که امکان استفاده از کلان داده‌ها را میسر می‌سازند)، موظف است تا با بخش فناوری اطلاعات در تعامل و همکاری باشد. 

مهارت‌های لازم برای استخدام کارشناس هوش تجاری چیست؟

برای تبدیل شدن به یک کارشناس هوش تجاری موفق نیاز به ترکیبی از مهارت‌های فنی و تخصصی، مهارت‌های نرم و مهارت‌های تحلیلی می‌باشد. این افراد برای آن‌که با استفاده از ابزارها و نرم‌افزارهای پیچیده بتوانند داده‌ها را استخراج نمایند و سپس به تجزیه و تحلیل آن‌ها بپردازند، نیاز به مهارت‌های خاصی دارند. در ادامه برخی از این مهارت‌ها را آورده‌ایم:
    مدیریت ‌ریسک
    مسلط به ابزارهای ETL
    آشنا به مفاهیم هوش تجاری
    آشنا به طراحی بانک اطلاعاتی
    توانایی تحلیل و مدیریت کسب و کار
    توانایی طراحی و پیاده سازی OLAP
    آشنا به سرویس های SSIS و SSAS
    مسلط به مجموعه نرم‌افزارهای آفیس
    برخورداری از مهارت‌های ارتباطی قوی
    آشنایی با تحلیل‌های ریاضیاتی و آماری
    برخورداری از تفکر انتقادی و قدرت حل مسئله
    دانش قوی در زمینه‌ی برنامه‌نویسی و علوم ‌کامپیوتر
    تهیه‌ی گزارش از بانک‌های اطلاعاتی و مدیریت آن‌ها
    مسلط به انبار داده‌ها، تحلیل، مدل‌سازی و بصری‌سازی داده‌ها و توانایی داده‌کاوی
    مسلط به آپاچی هدوپ (Hadoop) و زبان‌های برنامه‌نویسی پایتون، سی شارپ و My SQL Server

دانش و تحصیلات لازم برای استخدام کارشناس هوش تجاری (BI)

یک کارشناس هوش تجاری با استفاده از جمع‌آوری داده‌ها در دیتابیس‌ها و انبارداده‌ها، باید کار طراحی و مدل‌سازی داده‌ها را انجام دهد. ایفای چنین نقشی در سازمان نیازمند ترکیب یک سری مهارت‌های تخصصی و یا سخت با تعدادی از مهارت‌های عمومی و نرم است. از جمله‌ی آن مهارت‌های سخت می‌توان به آمار، برنامه‌نویسی، مدل‌سازی داده اشاره کرد که باید با مهارت‌های نرمی همچون قدرت تحلیل، تفکر، حل مسئله و ارتباطات آمیخته شوند. بنابراین متقاضیان برای ورود به این جایگاه شغلی و استخدام شدن به‌عنوان یک کارشناس هوش تجاری نیازمند داشتن پیش‌زمینه‌ی کافی از فناوری اطلاعات و تجارت هستند. حداقل مدرک تحصیلی مورد نیاز برای احراز این موقعیت شغلی، داشتن  لیسانس در رشته‌های علوم کامپیوتر، تجارت، ریاضیات، اقتصاد، آمار، مدیریت، حسابداری و یا در یک زمینه‌ی مرتبط خواهد بود. 
کسانی که مدرک غیرمرتبط در این زمینه دارند اما دوره‌های تخصصی لازم در این حوزه را گذرانده باشند، باز هم می توانند در برخی از سطوح این سمت را در سازمان‌ها تحت اختیار بگیرند و به عنوان کارشناس هوش تجاری استخدام شوند. البته سایر پست‌های ارشد این شغل ممکن است نیاز به مدرک MBA داشته باشد. دقت داشته باشید که درحال حاضر تنها گواهینامه‌ی حرفه‌ای موجود که به طور اختصاصی می‌تواند در اختیار علاقه‌مندان به این حوزه قرار گیرد، گواهینامه‌ی هوش تجاری (CBIP) می‌باشد. با استفاده از این مدرک می‌توانید به‌عنوان یک متخصص معتبر شناخته شوید. اگر در هر سه امتحان نمره‌ی ۷۰ درصد یا بالاتر کسب کنید، در سطح Mastery مدرک خواهید گرفت. در این صورت می‌توانید رهبری موثر تیم در سطح پروژه را بر عهده بگیرید.

درآمد کارشناس هوش تجاری (BI) چقدر است؟

در حال حاضر در کشور ایران آمار دقیقی از میزان درآمد حاصل از فعالیت در این موقعیت شغلی در دسترس نمی‌باشد. اما آنچه که از آگهی‌های استخدام کارشناس هوش تجاری (BI) در سایت‌های مختلف مشاهده می‌شود، درآمدی بین ۳ تا ۷ میلیون به صورت ماهانه می‌باشد. البته تاکید می‌کنیم که میزان حقوق پرداختی از سوی شرکت‌های مختلف با توجه به شهر محل سکونت، وظایف محوله و ساعات کاری متفاوت می‌باشد. براساس داده‌های مربوط به PayScale، متوسط حقوق یک کارشناس هوش تجاری در حدود ۶۶۶۴۵ دلار در سال می‌باشد. محدوده‌ی دستمزد گزارش شده نیز از ۴۸۷۰۱ تا ۹۳۲۴۳ دلار می‌باشد. همچنین به نقل از وب‌سایت معتبر Glassdoor متوسط دریافتی این کارشناسان در ایالات متحده ۷۶.۴۰۲ دلار در سال می‌باشد. در جدول زیر اطلاعات حقوقی برخی موقعیت‌های شغلی مشابه کارشناسی هوش تجاری در سال ۲۰۲۰ را آورده‌ایم:

     عنوان شغل                            درآمد سالانه (دلار)     متوسط درآمد (دلار)
ریاست بخش هوشمندی تجاری           93,000-163,000    129,023
ریاست بخش آنالیز داده                   83,000-171,000    126,621
مدیر ارشد تجزیه و تحلیل تجاری        87,000-158,000    120,762
مدیر هوش تجاری                         70,000-134,000    100,947
تحلیلگر ارشد هوش تجاری              67,000-117,000    87,760
مشاور هوش تجاری                      55,000-117,000    84,348

وضعیت بازار کار برای استخدام کارشناس هوش تجاری (BI) 

هم‌اکنون تعداد شرکت‌هایی که به دنبال استخدام کارشناس هوش تجاری (BI) هستند، روز به روز افزایش می‌یابد. با توجه به این‌که جهان و جهانیان در حال حاضر به سوی هوشمندتر شدن حرکت می‌کنند، باید گفت سازمان‌هایی که با این جریان جهانی حرکت نکنند به‌شدت از بقیه عقب می‌افتند. پس لازم است که کسب و کارها هرچه سریع‌تر از سیستم سنتی خود فاصله بگیرند و به سیستم‌های به‌روز و هوشمند روی آورند. بنابراین انتظار می‌رود که تا چند سال آینده نیاز به حضور کارشناسان هوش تجاری در سازمان‌ها و شرکت‌ها بیش از پیش افزایش یابد. این امر نوید از بازارکار درخشان برای این شغل و موقعیت‌های مشابه آن در آینده‌ای نه‌چندان دور می‌دهد.