استخدام مترجم زبان عربی
مترجم زبان عربی کیست؟
مترجم زبان عربی، کسی است که توانایی برگرداندن روان و سلیس گفتار و نوشتار عربی به زبان مقصد یا مادری‌اش و بالعکس را دارد. صرف دوزبانه بودن فرد، ملاک کارآمدی ترجمه او نیست. زبان عربی که از شاخه زبان‌های سامی به شمار می‌رود، زبانی است که از قرن‌ها پیش از این با زبان فارسی آمیختگی گسست‌ناپذیری یافته است. این زبان، زبان دینی ما ایرانیان است و تا چند قرن پیش نیز زبان علمی جهان اسلام به شمار می‌آمد. ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های آن، مستلزم تخصص و دانش کافی است.
۳ گونه زبان عربی
۱. عربی کلاسیک
با ظهور دین اسلام در شبه جزیره عربستان، زبان عربی نیز از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار شد و مسلمانان برای خواندن و فهمیدن کتاب مقدس خود، قرآن تلاش فراوانی را به کار بستند. پس از وارد شدن دیگر قومیت‌ها و ملیت‌ها نیز دایره مخاطبان و گویش‌وران آن هم گسترده‌تر شد. یکی از این اقوام که در تنظیم قواعد زبان و ادبیات عرب، خدمات ارزنده‌ای را ارائه کردند، ایرانیان بودند. عربی کلاسیک، زبان چتدصدساله‌ای است که متون دینی از جمله قرآن، نهج البلاغه و ... را از طریق آن می‌توان فهمید. مترجمانی که با این متون کهن سر و کار دارند باید بر صرف و نحو و لغات قدیمی و نادر آن تسلط داشته باشند.
۲. عربی استاندارد مدرن
این نوع از زبان عربی، زبان معیار و رسمی تمامی کشورهای عرب‌زبان است. زبان عربی در طی چندین قرن، به دلیل وارد شدن قومیت‌های مختلف در آن، دارای لهجه‌ها و گویش‌های متنوعی شده است. این لهجه‌ها و گویش‌ها گاه چنان از هم دور هستند که مثلا کسی که دارای لهجه عراقی است از درک دیگر لهجه‌ها همچون مصری و مراکشی عاجز است. به همین دلیل، زبان معیار می‌تواند ارتباط بین آن‌ها را آسان‌تر کند. این گونه از زبان عربی را در نشر روزنامه‌ها، مجلات، کتاب‌ها و ... استفاده می‌کنند. نام دیگر آن، عربی فصیح است.
۳. لهجه و گویش
بیشتر کشورهای عرب‌زبان، دارای لهجه خاص خود هستند و معمولا در گفتار روزمره از آن استفاده می‌کنند. لهجه‌های مصری، عراقی، اردنی، شامی، تونسی و مغربی، نمونه‌ای از این لهجه‌ها هستند. برخی از این لهجه‌ها، چنان با یکدیگر تفاوت دارند که باید هر یک از آن‌ها را زبانی جداگانه به شمار آورد. یکی از تفاوت‌های این لهجه‌ها با عربی معیار این است که در آن‌ها از واج‌ها و حروف گ، چ، پ و ژ نیز استفاده می‌شود. مترجمان گفتاری، می‌تواتند با تخصص در یکی از آن‌ها بازار ترجمه مخصوص خود را داشته باشند.
چرا استخدام مترجم عربی مهم است؟
سه دلیل که برای استخدام مترجم زبان عربی توسط شرکت‌ها ومؤسسات مهم است عبارت‌اند از:
دایره وسیع مخاطبان
عربی در بیش از ۲۷ کشور مختلف مورد تکلم قرار می‌گیرد که شامل ۳۰۰ میلیون عرب‌زبان در خاورمیانه، شمال و شرق قاره آفریقا و بیش از ۴۲۰ میلیون نفر در سراسر دنیا می‌شود که زبان مادری‌شان عربی نیست. علاوه بر این، برخی از کشورهای عربی نظیر امارات متحده عربی، جزو بزرگ‌ترین صادرکنندگان و واردکنندگان حال حاضر در جهان هستند و در نتیجه بسیاری از شرکت‌ها و مؤسسات برای همکاری با این کشورها نیاز به مترجمان زبده و کارآمد دارند.
بازار گسترده
جهان عرب که گستره آن از اقیانوس اطلس در غرب تا دریای عرب در غرب و همچنین از دریای مدیترانه در شمال تا دماغه آفریقا و اقیانوس هند در جنوب شرق است، به خاطر قدرت خرید مصرف‌کنندگانش معروف است. نکته‌ای که به مذاق بسیاری از شرکت‌ها و کارخانه‌ها خوش می‌آید.
جمعیت مخاطبان برون‌مرزی
به دلیل مشترکات دینی و فرهنگی که میان ایران و کشورهای عربی وجود دارد، سالانه بسیاری از عرب‌زبانان به ایران سفر یا مهاجرت می‌کنند. ایرانیان نیز بنا بر همان دلایل، سالانه برای زیارت اماکن مقدس به کشورهایی نظیر عراق و عربستان سعودی سفر می‌کنند. این رفت و آمدها پتانسیل کاری فراوانی را برای مترجمان زبان عربی فراهم می‌آورند.
مهارت‌ها و توانایی‌های لازم برای یک مترجم عربی
ترجمه، حرفه‌ای خلاقانه و چالش‌برانگیز است که در فرآیند آن نوشتار یا گفتار از زبانی به زبان دیگر برگردانده می‌شود. این کار مستلزم برخی مهارت‌ها و توانایی‌هاست که در طول زمان از طریق تجربه و آموزش به دست می‌آیند. برخی از این مهارت‌ها عبارت‌اند از:
دانش زبانی کافی
ترجمه فرآیندی پیچیده است و مترجم باید بر هر دو زبان مبدا و مقصد تسلط کافی داشته باشد. شاید بعضی‌ها بر این گمان باشند که افراد دوزبانه، در ترجمه نیز ماهر باشند، اما تعداد اندکی از آنان این گونه‌اند. یک مترجم حرفه‌ای باید دانش زبانی، اجتماعی، متنی، دستوری و واژگانی کافی داشته باشد. به یری این معلومات، او می‌تواند با درک وسیع‌تر خود از پس‌زمینه متون، معنی و منظور آن‌ها را دقیق‌تر انتقال دهد.
مهارت نوشتاری کافی
برخی بر این باورند که نویسندگی، استعداد است نه مهارت. اما این باور، چندان دقیق نیست. مثل هر مهارت دیگری، نویسندگی را نیز می‌توان یاد گرفت. یک مترجم خوب باید حداقل در زبان مقصد، از توانایی بالایی در نویسندگی برخوردار باشد. این کار مستلزم تمرین فراوان و خواندن متون است. مترجم زبان عربی، باید حداقل یک کتاب را در یک ماه بخواند.
مهارت رایانه‌ای مناسب
یک مترجم حرفه‌ای زبان عربی باید بطور پیوسته، مهارت‌های رایانه‌ای خود را بهبود بخشد. منظور از مهارت‌های یارانه‌ای، توانایی استفاده از برنامه‌ها و اپلیکیشن‌های مربوط به ترجمه به ویژه برنامه‌های ام.اس آفیس و همچنین توانایی تایپ سریع می‌باشد. شاید نیاز باشد که مترجم عربی، با نحوه استفاده از ابزارهای CAT (ترجمه به کمک یارانه) نیز آشنا باشد. داشتن مهارت‌های رایانه‌ای، برای ارائه خدمات متمایزتر الزامی است.
مهارت پژوهشی کافی
مترجم عربی جهت ارائه کار باکیفیت باید توانایی پژوهشی بالای داشته باشد. یعنی باید بتواند به راحتی و با سرعت، لغات، اصطلاحات و مفاهیم بومی عربی را جستجو کرده و از بهترین منابع آنلاین بهره بگیرد. این مهارت او را در املا و هجی درست کلمات یاری می‌کند.
مدیریت درست زمان
مترجمی حرفه‌ای است که مستلزم نظم و انضباط است. مترجم باید سر موعد مقرر، کار را به کارفرما تحویل دهد. برخی از پروژه‌ها ممکن است در مواقع اضطراری به دست مترجم برسند. در این مواقع، نظم و انضباط می‌تواند موجب درآمد بیشتر او گردد.
توجه به جزئیات
مترجم باید بتواند بر جزئیات پروژه ترجمه تمرکز داشته باشد. به طور مثال، در ترجمه متون حقوقی، مترجم باید احتیاط و تمرکز تمام، به تک تک جزئیات معنایی توجه کند. زیرا ترجمه نادرست کلمات و عبارات، دارای نتایج بسیار خطیری است. علاوه بر این، مترجم باید دارای مهارت ویرایش، مرور و دوباره‌خوانی نیز باشد.
بازار کار و وضعیت استخدام مترجم زبان عربی
مترجم زبان عربی بنا بر علاقه، میزان مهارت و خصوصیات روان‌شناختی خود می‌تواند در هر یک از موارد کاری زیر فعالیت کند:
• وزارت آموزش و پرورش در بخش‌های مختلف اداری و آموزشی خود اقدام به استخدام مترجم زبان عربی می‌کند.
• مترجمانی که دارای مدرک کارشناسی و کارشناسی به بالا در این رشته باشند، می‌توانند با شرکت در امتحان‌های اداره فنی قوه قضائیه و موفقیت در آن، مجوز تاسیس دارالترجمه دریافت کرده و به عنوان مترجم رسمی مشغول به کار شوند.
• سفارت‌خانه‌های کشورهای عرب‌زبان نیز به استخدام مترجم عربی می‌پردازند.
• وزرارت‌خانه های کشور هم برای ارتباط با جهان عرب، نیاز به همکاری با مترجمان عربی دارند.
• فعالیت در روزنامه‌ها، مجلات، انتشاراتی‌ها و بنیادهای فرهنگی و تحقیقاتی به عنوان پژوهش‌گر و مترجم
• کار آزاد به عنوان مترجم کتاب‌های عربی
• سازمان حج و زیارت یکی از مهم‌ترین سازمان‌ها برای فعالیت مترجمان عربی است. مترجمان می‌توانند به عنوان رایزن فرهنگی با این سازمان همکاری کنند.
• فعالیت با شرکت‌ها و مؤسسات تجاری که بازار گسترده‌ای برای فروش در دنیای عرب دارند.
• همکاری با هتل‌ها و مسافرخانه‌ها به عنوان مترجم شفاهی و کتبی
درآمد مترجم زبان عربی
درآمد مترجم عربی بر حسب میزان تحصیلات، مهارت‌های اضافی و تجربه متفاوت است. اگر خلاقیت داشته باشید می‌توانید درآمد خود را افزایش دهید. متاسفانه هیچ آمار رسمی از میزان درآمد مترجمان عربی در ایران در دسترس نیست. اما طبق آمار برخی از سایت‌های خارجی مانند سَلری، متوسط حقوق ماهانه یک مترجم عربی در ایالات متحده آمریکا در ماه آوریل ۲۰۲۰، در حدود ۸۴۱۰۵ دلار است.
